ایزوترتینوئین (آکوتان) چیست و چه کاربردی دارد؟

مورد مصرف کپسول ایزوترتینوئین

از داروی ایزوترتینوئین یا آکوتان (Accuntane) که یکی از مشتقات ویتامین A است، جهت درمان آکنه کیستیک شدید (شناخته شده با نام آکنه ندولار) که به سایر درمان ها مانند بنزوئیل پراکسید یا کلیندامایسین موضعی، و تتراسایکلین یا مینوسیکلین خوراکی پاسخ نداده است، استفاده می شود. مصرف این دارو سبب کاهش تعداد و شدت جوش های آکنه ای شده و فراید درمان و بهبودی آن ها را تسریع می بخشد. ایزوترتینوئین متعلق به یک رده دارویی به نام رتینوئید می باشد. عملکرد این دارو با تاثیر بر رشد سلول های پوستی است. چنانچه آکنه شدید درمان نشود منجر به ایجاد اسکارهای دائمی می گردد.

نحوه مصرف کپسول ایزوترتینوئین

پیش از مصرف، اطلاعات دارویی مندرج در بسته دارو را مطالعه کرده و از پزشک و داروساز در خصوص این دارو اطلاعات کسب کنید.

کپسول را به طور کامل ببلعید. ایزوترتینوئین را معمولا باید 15 تا 20 هفته یا طبق مدتی که پزشک دستور داده است، مصرف کنید. ایزوترتینوئین به گونه ای است که باید آن را همراه با غذا مصرف کرد. مواد غذایی سبب افزایش جذب این دارو به جریان خون می شوند. چنانچه سوال یا ابهامی در خصوص استفاده از کرم ایزوترتینوئین دارید، با داروساز یا پزشک تان مشورت کنید یا اطلاعات دارویی داخل بسته را مطالعه نمایید.

ایزوترتینوئین را با یک لیوان پر آب میل کنید و تا 10 دقیقه پس از مصرف آن دراز نکشید.

متاسفانه در طول روزهای ابتدایی مصرف ایزوترتینوئین وضعیت پوست تان بدتر می شود. زیرا این دارو بر روی جوش هایی که در زیر پوست در حال شکل گیری هستند اثر می گذارد. ممکن است بین 8 تا 12 هفته طول بکشد تا نتایج حاصل از این دارو را مشاهده کنید. چنانچه آکنه های شدید مجددا بازگشتند، ممکن است لازم باشد پس از یک وقفه 2 ماهه در مصرف ایزوترتینوئین، فاز دوم درمان را آغاز کنید. شرکت های سازنده این دارو، مصرف طولانی مدت و بیش از دوز تعیین شده را توصیه نمی کنند.

از آنجایی که کپسول ایزوترتینوئین از طریق پوست و ریه جذب می شود و ممکن است به جنین آسیب برساند، زنان باردار یا زنانی که در صدد بارداری هستند نباید از این دارو استفاده کنند.

احتیاط!!! ایزوترتینوئین را بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید! مصرف آن را برای کسی تجویز نکنید! آن را در دوران بارداری مصرف نکنید! در طول مصرف آن باردار نشوید!

عوارض جانبی ایزوترتینوئین

ممکن است پس از مصرف ایزوترتینوئین، خشکی لب و دهان، تورم جزئی پلک یا لب، فلس فلس شدن پوست، خون دماغ، ناراحتی معده یا نازک شدن تارهای مو اتفاق بیافتد.

چنانچه عوارض جانبی ایزوترتینوئین ادامه دار بود یا بدتر شد، باید مجددا به پزشک تان مراجعه کنید. ممکن است پزشک نوع یا دوز ایزوترتینوئین را تغییر دهد یا به طور کل مصرف آن را متوقف سازد.

جهت از بین بردن خشکی دهان، مکیدن آب نبات بدون قند یا تکه های یخ، جویدن آدامس بدون قند، نوشیدن آب فراوان یا استفاده از جایگزین بزاق موثر است.

به یاد داشته باشید که پزشک این گونه صلاح دیده که مزایای مصرف این دارو بر عوارض جانبی آن مقدم تر است. بسیاری از افرادی که این دارو را مصرف کرده اند، عوارض جانبی جدی گزارش نداده اند.

چنانچه علائمی چون تاول، کبودی، سوختگی یا تورم شدید پوست، قرمزی و آبریزش چشم، تورم پلک و تغییر رنگ پوست شدید، حتما بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

احتمال بروز عوارض بسیار جدی در این دارو بسیار کم است، اما در صورت مشاهده باید حتما به دنبال فوریت های پزشکی باشید. این عوارض جدی عبارتند از: تغییرات خلقی یا روانی (مانند افسردگی، رفتارهای پرخاشگرانه یا خشونت آمیز، و در موارد نادر فکر به خودکشی)، احساس گز گز در پوست، درد عضلات، مفاصل یا کمر، علائم عفونت (مانند تب و گلودرد مداوم)، بلع دردناک، پوست انداختن کف دست و پا.

ایزوترتینوئین به ندرت منجر به ایجاد بیماری پانکراتیت (لوزالمعده) کشنده می گردد. در صورت بروز هر یک از این علائم، مصرف دارو را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید: درد شدید معده، تهوع و استفراغ شدید یا مکرر.

چنانچه علائمی چون سردرد شدید، تغییرات بینایی، زنگ زدن گوش، کاهش شنوایی، درد قفسه سینه، زردی چشم یا پوست، ادرار تیره، اسهال شدید، خون ریزی از رکتوم داشتید، حتما بلافاصله مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.

احتمال بروز واکنش های آلرژیک به این دارو بسیار کم است، اما در صورت بروز باید حتما به دنبال فوریت های پزشکی باشید. علائم واکنش های آلرژیک عبارتند از: خارش، بثورات پوستی، تورم (به ویژه بر روی صورت، زبان یا گلو)، سرگیجه شدید، تنفس سخت و مشکل شدید.

در اینجا فهرست کاملی از عوارض جانبی احتمالی استفاده از ایزوترتینوئین عنوان نشده است. در صورتی که متوجه علائمی دیگری شدید که در این مطلب قید نشده، آن را نیز با داروساز یا پزشک خود در میان بگذارید.

موارد احتیاطی حین مصرف ایزوترتینوئین

در صورتی که به داروهای مرتبط با ویتامین A (سایر رتینوئیدها از قبیل ترتینوئین) حساسیت دارویی دارید، پیش از مصرف ایزوتریتنوئین، موضوع را با داروساز یا پزشک مربوطه در میان بگذارید. این دارو ممکن است حاوی ترکیبات غیر فعالی مانند سویا و پارابن باشد که در شما ایجاد حساسیت یا سایر مشکلات کند. برخی از افرادی که به مصرف بادام زمینی حساسیت دارند، ممکن است به سویا نیز حساسیت نشان دهند. در این خصوص می توانید با یک پرشک داروساز مشورت کنید.

قبل از مصرف ایزوترتینوئین، پزشک یا داروساز خود را از سوابق پزشکی تان به ویژه این موارد مطلع سازید: دیابت، سابقه خانوادگی یا شخصی قند خون بالا (تری گلیسیرید)، سابقه خانوادگی یا شخصی اختلالات روانپزشکی (شامل افسردگی)، بیماری کبد، چاقی، اختلالات خوردن (به عنوان مثال، آنورکسیا نروزا یا همان بی اشتهایی عصبی)، سوء مصرف الکل، پانکراتیت، بیماری هایی که در آن استخوان از بین می رود (مانند پوکی استخوان یا اوستئومالاسیا، کاهش تراکم استخوان).

در طول مصرف ایزوترتینوئین و دست کم یک ماه پس از قطع مصرف آن از اهدای خون اجتناب کنید.

ایزوترتینوئین، ممکن است پوست شما را نسبت به نور خورشید حساس تر کند. بنابراین زمان قرار گیری در معرض نور خورشید را کاهش دهید. از برنزه کردن با تخت های نور و سولاریوم اجتناب کنید. ممکن است در طول استفاده از این دارو، باد یا سرما پوست تان را آزار دهد. سعی کنید به طور روزانه از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و حین خروج از منزل لباس های محافظت کننده مانند کلاه نقابدار به تن کنید.

ایزوترتینوئین می تواند دید شما را در شب تحت تاثیر قرار دهد. از رانندگی و کار با ماشین آلات سنگین یا هر فعالیتی که نیازمند دید کامل است پس از تاریکی روز اجتناب کنید تا زمانی که مطمئن شوید می توانید چنین فعالیت هایی را با خیال راحت انجام دهید.

در صورت استفاده از لنزهای تماسی، ممکن است هنگام استفاده از ایزوترتینوئین، آن ها را به طور معمول تحمل نکنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود تماس بگیرید.

در طول مصرف این دارو و 6 ماه پس از اتمام درمان، از انجام امور زیبایی پوست مانند لیزر درمانی، درم ابریشن، یا اپیلاسیون خودداری کنید. در صورت استفاده از هر یک امکان تشکیل اسکار دائمی پوست وجود دارد.

در هنگام مصرف این دارو از مصرف الکل اجتناب کنید زیرا ممکن است خطر عوارض جانبی خاصی (مانند پانکراتیت) را افزایش دهد.

اطلاعات محدود نشان می دهد که ایزوترتینوئین ممکن است منجر به ایجاد علائم از دست دادن استخوان شود. بنابراین، ورزش های تماسی یا مکرر (مانند فوتبال، بسکتبال، فوتبال، تنیس) ممکن است منجر به مشکلات استخوانی، از جمله افزایش خطر شکستن استخوان شود. اطلاعات محدودی نیز نشان دهنده این است که ایزوترتینوئین ممکن است رشد طبیعی در برخی از کودکان (بسته شدن صفحه رشد استخوان) را مختل سازد. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.

هنگام استفاده از این دارو در افراد سالخورده، رعایت احتیاط توصیه می شود، زیرا این گروه سنی ممکن است به اثرات آن، به خصوص اثرات بر روی استخوان ها حساس تر باشند.

هنگام استفاده از این دارو در کودکان نیز رعایت احتیاط توصیه می شود، زیرا ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به اثرات آن، به ویژه درد کمر، مفاصل و عضلات داشته باشند.

مصرف ایزوترتینوئین در دوران بارداری توصیه نمی شود. در خصوص خطرات و مزایای آن با پزشک خود مشورت کنید.

از آنجایی که ایزوترتینوئین از طریق پوست و ریه جذب می شود و ممکن است به جنین آسیب برساند، زنان باردار یا زنانی که در صدد بارداری هستند نباید از این دارو استفاده کنند.

پیش از شروع مصرف این دارو باید دو تست بارداری منفی داشته باشید. شما باید در طول درمان با ایزوترتینوئین به صورت ماهانه تست بارداری بدهید. چنانچه آزمایش مثبت باشد، باید مصرف این دارو را متوقف کرده و با پزشک خود مشورت کنید.

از آن جایی که ممکن است استفاده از ایزوترتینوئین در دوران شیردهی سبب انتقال دارو به شیرتان شود نیز قبل از مصرف آن با پزشک تان مشورت کنید.

شرکت های سازنده این دارو، مصرف طولانی مدت و بیش از دوز تعیین شده را توصیه نمی کنند.

تداخلات دارویی

پزشک یا داروساز از هر گونه تداخلات احتمالی دارو مطلع است و شما را حین مصرف نظارت می کند. هیچگاه پیش از مشورت با پزشک یا داروساز، مصرف ایزوترتینوئین را شروع یا متوقف نکنید یا دوز دارو را تغییر ندهید.

قبل از استفاده از این دارو، پزشک یا داروساز خود را نسبت به مصرف تمام داروهای تجویزی و غیر تجویزی یا گیاهی خود مطلع سازید؛ به خصوص: تتراسایکلین ها (مانند مینوسیکلین، تتراسایکلین)، داروهای نوع A (مانند آسیترتین، بیگزاروتن)، ویتامین A، داروهایی که باعث از دست دادن استخوان می شوند (از قیبل داروهای ضد تشنج مانند فنی توئین، کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون).

در صورت شروع مصرف هر داروی جدید، پزشک خود را در جریان بگذارید و در مورد این که آیا باید در طول مصرف این دارو پیشگیری از بارداری داشته باشید، با وی مشورت کنید. همچنین اگر هر گونه خونریزی دارید، به پزشک خود بگویید، زیرا ممکن است نشانه آن باشد که روش پیشگیری از بارداری تان به خوبی عمل نمی کند. (همچنین به بخش هشدار دارو نیز مراجعه کنید.)

این مطلب حاوی همه تداخلات دارویی احتمالی نمی باشد. بنابراین، قبل از استفاده از این دارو، پزشک یا داروساز خود را نسبت به مصرف تمام داروهای تجویزی و غیر تجویزی یا گیاهی خود مطلع سازید. فهرستی از تمام داروهای تان را با خود داشته باشید و آن را در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش

لینک منبع برای مطالعه بیشتر:

[button color=”red” size=”small” link=”https://www.webmd.com/drugs/2/drug-6662/isotretinoin-oral/details” ]لینک مرجع[/button]