علل پرمویی (Hirsutism) خانم ها و راههای درمان

علل پرمویی خانم ها، تشخیص و درمان

سلام دوستان. این بار گذری در ژورنال های پوست و مو زدیم تا علل پرمویی خانم ها و درمان آن را بدانیم. منظور از پرمویی همان حالت پشمالویی بدن برخی خانم هاست.

انواع پرمویی خانم ها: هرسوتیسم (hirsutism) و (hypertrichosis )

موهای اضافی صورت و بدن یک خانم در حالت معمول نازک و روشن است. اما در پرمویی (hirsutism)، موها ضخیم و تیره هستند. بافت و ساختار این دو نوع مو نیز متفاوت است. پرمویی خانم ها به طور عمده ناشی از ترشح اضافه هورمون تستسترون و فیزیک مردانه می باشد.

پرمویی انواع دارد. هرسوتیسم (پرمویی مردانه) با هایپرتریکوسیس (بیماری پرمویی مستقل از هورمون مردانه آندروژن) متفاوت است.
در پرمویی هرسوتیسمی،  موهای زائد در مناطقی مانند صورت و پایین شکم رشد می کنند. موهای هرسوتیسمی در مناطقی شبیه مناطق رشد مو در مردان می رویند.
در بیماری پرموییِ هایپرتریکوسیس، موهای زائد در جای جای بدن می توانند برویند.

پنج تا ده درصد از زنان به پرمویی هرسوتیسم دچار می شوند.این نوع پرمویی ارثی نیز می باشد. یعنی، اگر عضوی از خانواده یا اقوام (خانم) پرمو باشد، احتمال دارد عضو دیگری نیز پرمو شود. زنان منطقه خاورمیانه، جنوب آسیا، و نسل خاورمیانه بیشتر به پرمویی مبتلا می شوند.

پرمویی خانم ها خطر ندارد. اما احساس ناخوشایندی ایجاد می کند. اگر پرمویی ناشی از عدم تعادل هورمون ها باشد، برای سلامت خانم مضر است. لذا، بهتر است علل شناخته شده و درمان صورت گیرد.

علل پرمویی خانم ها: آندروژن و سندرم کیست تخمدان

◄ سطح بالای آندروژن (شامل هورمون تستسترون) که خود به خصوصیات مردانه ای مانند صدای مردانه یا پرمویی می انجامد. البته آندروژن و تستسترون در همه خانم ها ترشح می شود اما در برخی تعادل بر هم می خورد.

◄ سندرم چند کیستی در تخمدان (PCOS). سندرم به مجموعه علایمی که یکجا با هم ظاهر می شوند گفته می شود. از هر چهار مورد پرمویی، سه نفر در اثر سندرم چند کیستی تخمدان پرمو می شوند. کیست های خوش خیم روی تخمدان ها بر تولید هورمون اثر می گذارند. در نتیجه، نظم قاعدگی بر هم می خورد و باروری کاهش می یابد.

نکته: زنان مبتلا به سندرم کیست تخمدان آکنه یا جوش های متوسط تا شدید را تجربه می کنند. همچنین، وزن آن ها افزایش می یابد. علایم دیگر این سندرم عبارتند از:

• خستگی
• تغییرات احساسی، روحی و فکری
• ناباروری
• درد ناحیه کف لگن
• تکرار سردرد
• اختلالات خواب

علل پرمویی خانم ها: اختلالات غده آدرنال و علایم

◄ اختلالات غده آدرنال (adernal gland) که ( واقع در بالای کلیه kidney) یکی از علل احتمالی پرمویی می باشد.

این اختلالات خود انواع دارند:

• سرطان غده آدرنال
• تومورهای غده آدرنال
• بزرگ شدن غده آدرنال تناسلی (congenital adrenal hyperplasia). هایپرپلاسیا به معنی تولید بیش از حد سلول در مراحل اولیه ابتلا به سرطان است. افراد مبتلا به هایپرپلاسیا آدرنال تناسلی از نبودِ نوعی آنزیمِ تولید هورمون در بدن رنج می برند.
• بیماری کوشینگ Cushing’s disease: غدد آدرنال بالای کلیه مسوول ترشح هورمون ها هستند. هورمون کورتیسول در افراد مبتلا به بیماری کوشینگ بیش از حد نرمال تولید می شود.

تمام علل بالا بر تولید آندرژون در بدن اثر می گذارند.

علایم اختلال غده آدرنال عبارتند از:

• فشار خون بالا
• ضعف عضله و استخوان
• وزن اضافه مفرط در بالاتنه
• سردرد
• سطوح بالا یا پایین قند خون

علل پرمویی خانم ها: مصرف داروها

◄ مصرف داروها نیز از علل پرمویی خانم هاست.

• ماینوکسیدیل رشد مو را تحریک می کند.
• داروهای استروئیدی آنابولیک (نیروزا) که ترکیبات تستسترون هستند.
• داروی تستسترون برای جبران کمبود این هورمون در بدن
•  داروی سایکلوسپورین ( cyclosporine) برای سرکوب سیستم ایمنی بدن قبل از پیوند اعضا کاربرد دارد. این دارو سیستم ایمنی را در برابر عضو تازه پیوند زده شده سرکوب می کند. تا بدن عضو جدید را بپذیرد.

◄ علل ناشناخته (ایدئوپاتیک). گاهی علت پرمویی خانم ها نامشخص است. در این صورت درمان به سختی انجام می شود.

روش تشخیص پرمویی (هرسوتیسم) خانم ها

بررسی سابقه پزشکی بیمار

بررسی سابقه مصرف دارو در بیمار

تست خون برای اندازه گیری سطح هورمون ها در بدن

تست خون برای بررسی دیابت

سونوگرافی (امواج مافوق صوت) یا اسکن MRI از تخمدان ها و غدد آدرنال برای بررسی کسیت یا تومور

درمان پرمویی خانم ها

◄ مدیریت هورمون ها

◄ کاهش اضافه وزن  یا تعادل وزن با تغذیه سالم و ورزش برای پیشگیری از پرمویی. زمانی وزن متعادل شود، نیازی به داروهای پیشگیری از پرمویی پیدا نمی کنیم.

◄ درمان دارویی در صورت اختلالات غده آدرنال یا سندرم تخمدان چند کیستی

◄ تغییر قرص بارداری و تجویز داروهای ضد آندروژن برای ایجاد تعادل در تولید هورمون ها

◄ تجویز داروهای آنتی آندروژن، از جمله آندروژن های استروئیدی (ضد التهاب).  ضد آندروژن های غیراستروئیدی برای مسدود کردنِ دریافت کننده های آندروژن (receptors). و برای کاهش تولید آندروژن از غدد آدرنال، تخم دان ها و غدد هیپوفیز.

◄ قرص های کنترل بارداری ترکیبی. این قرص ها با داشتن استروژن و پروژسترون سبب آب شدن و چروکیده شدنِ  کیست های تخمدان می شوند. استروژن مانع از پرمویی می شود. این داروها می توانند تا مدت زیادی از پرمویی جلوگیری کنند. دوره درمان از سه تا 6 ماه طول می کشد.

◄ کِرم ها: تجویز کرم اِلفورنیتین (eflornithine) برای کاهش رشد موی صورت. دوره درمان از یک تا سه ماه طول می کشد. خارش و تحریک پوست از عارضه های جانبی این کرم می باشند.

◄تکنیک های رفع موهای زائد

• لیزر رفع موهای زائد به جای موم، شیو کردن و اپیلاسیون لینک
• الکترولیز: رفع موی زائد به کمک جریان الکتریکی. هر فولیکول مو جداگانه نابود می شود. تعداد جلسات نسبت به لیزر بیشتر است.

هزینه رفع موهای زائد با لیزر و الکترولیز، بسته به کیفیت دستگاه، ممکن است بالا باشد. اما جشنواره لیزر تهران اسکین در فواصل زمانی منظم تخفیف های ویژه ای برای خانم ها  در نظر می گیرد.

پرمویی خانم ها: شاخص فریمن-گالووی (Freeman Galloway)

شاخص فریمن-گالوی برای درجه بندی نرخ رشد مو بر اساس الگوی مردانه در خانم ها. این روش شامل تصاویر پخش مو بر روی لب های بالایی، چانه، قفسه سینه، پشت کمر، شکم، بازو، زیر بغل، ران و ساق پا می باشد. به هر منطقه نمره ای از 0 تا 4 تعلق می گیرد. نمره 4 به معنی پرمویی مفرط می باشد. پس از نمره گذاری هر منطقه، اعداد جمع زده می شوند و نمره کل رشد مو محاسبه می گردد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، نمره ی کل=8 به معنای پرمویی می باشد.

روش تعیین درجه پرمویی فریمن-گالوی ارزان و ساده است. اما روش های گران و دقیق تری نیز وجود دارند. برای مثال، اندازه گیری های نوری-تصویری، ارزیابی های کامپیوتری عکس های بدن، اندازه گیری های میکروسکوپی و شمارش ساقه های مو.

نویسنده مقاله بالا خانم دبورا وزرسپون (Deborah Weatherspoon) متخصص پوست، مو و زیبایی می باشند.

[su_button url=”https://www.healthline.com/health/excessive-or-unwanted-hair-in-women#causes2″ target=”blank” style=”3d” background=”#f18c8b” color=”#040404″ icon=”icon: hand-o-left”]لینک منبع علل پرمویی خانم ها و درمان
[/su_button]

پژوهشگر: مریم اکبری زاده