هیپرهیدروز (تعریق بیش از حد) و 8 تا از بهترین روش های درمان آن

هیپرهیدروز چیست؟

هیپرهیدروز یا تعریق بیش از حد، اختلال شایعی است که موجب ناراحتی های بسیاری می گردد. تخمین زده می شود که 2 الی 3 درصد از آمریکایی ها از تعریق بیش از حد زیر بغل (هیپرهیدروز زیر بغل) یا کف دست و پا (هیپرهیدروز پالموپلانتار) رنج می برند. هیپرهیدروز زیر بغل در اواخر دوره نوجوانی آغاز می شود، اما هیپرهیدروز کف دست و پا معمولا در اوایل نوجوانی، به طور میانگین حدود 13 سالگی ظاهر می گردد. در صورتی که این مشکلات درمان نشوند، ممکن است در طول زندگی تان ادامه یابند.

همانطور که می دانید عرق کردن بسیار شرم آور است. عرق موجب لک شدن لباس، برهم زدن رابطه عاشقانه، تعاملات تجاری و اجتماعی شود. این وضعیت، در موارد بسیار حاد می تواند عواقب بسیار جدی تری برای افراد مبتلا داشته باشد و موجب شود که حتی برای نگه داشتن یک قلم، گرفتن فرمان خودرو یا دست دادن ساده نیز با مشکل مواجه شوند.

علت هیپرهیدروز چیست؟

اگرچه بیماری های عصبی، غدد درون ریز، عفونت ها و سایر بیماری های سیستمیک گاهی اوقات می توانند منجر به بروز هیپرهیدروز شوند، اما در اغلب موارد، این وضعیت در افرادی که سالم هستند، رخ می دهد. ممکن است در برخی افراد گرما و هیجانات موجب بروز هیپرهیدروز شود، اما بسیاری از افراد تقریبا در تمام ساعات بیداری خود، صرف نظر از خلق و خو و یا آب و هوا، از تعریق بیش از حد رنج می برند.

درمان هیپرهیدروز چگونه است؟

از طریق ارزیابی سیستماتیک از علل و عوامل تشدید هیپرهیدروز، در کنار یک روش محاسبه شده و قدم به قدم درمان، بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال آزار دهنده می توانند نتایج خوبی کسب کنند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.

به طور کلی، روش های درمان تعریق بیش از حد به شرح زیر است:

• ضد عرق ها که حاوی مقدار کمی نمک فلزی (معمولا آلومینیوم) هستند، جزء اولین روش های درمان مورد استفاده قرار می گیرند. زیرا دسترسی به آن ها آسان است و نیازی به تجویز پزشک ندارند،. زمانی که ضد عرق های موجود موثر واقع نشوند، ضد عرق های حاوی کلرید آلومینیوم ممکن است موثر تر باشند.
• ضد عرق های تجویزی قوی که حاوی آلومینیوم کلراید هگزا هیدرات هستند.
• یونتوفورزیس، دستگاهی است که آب شیر یونیزه شده را از طریق برق مستقیم به پوست انتقال می دهد.
• داروهای خوراکی و داروهای آنتی کولینرژیک عرق کردن بیش از حد را کاهش می دهد.
• بوتاکس (سم بوتولینوم A) که در ایالات متحده برای درمان تعریق بیش از حد زیر بغل توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تایید شده است.
• میرادرای. این روش برای از بین بردن دائمی غدد عرق، از انرژی مایکروویو استفاده می کند.
• لیزر می تواند غدد عرق زیر بغل را مورد هدف قرار دهد و آنها را از بین ببرد.
• عمل جراحي. روشی به نام سمپاتکتومی توراسیک ممکن است به عنوان آخرین راه حل جهت درمان تعریق بیش از حد در نظر گرفته شود.

آلومینیوم کلراید هگزا هیدرات و هیپرهیدروز

هنگامی که ضد عرق های معمولی قادر به درمان تعریق بیش از حد نباشند، اغلب پزشکان آلومینیوم کلراید هگزا هیدرات (درایسول) را تجویز می کنند که یک ضد عرق بسیار قوی می باشد. نحوه مصرف این دارو توسط پزشک تعیین می گردد. این درمان در بسیاری از بیماری مبتلا به تعریق بیش از حد زیر بغل با موفقیت همراه است، اما در افرادی که از تعریق کف دست و پا رنج می برند، چندان رضایت بخش نیست.

عوارض جانبی عمده درایسول، سوزش است که گاهی اوقات اتفاق می افتد، اما همیشگی نیست.

یونتوفورزیس برای تعریق بیش از حد

حدود 50 سال پیش یونتوفورزیس به عنوان درمان هیپرهیدروز معرفی شد. مکانیسم اثر این روش هنوز به طور دقیق مشخص نیست. با این حال، احتمال می رود عملکرد آن مسدود کردن موقتی مجاری عرق باشد. در این روش از آب برای تولید جریان الکتریکی و انتقال آن به پوست استفاده می شود. این درمان، چند بار در هفته و در هر جلسه به مدت 10 تا 20 دقیقه اعمال می شود. سپس لازم است هر 1 تا 3 هفته یکبار برای تکرار این درمان مراجعه کرد. یونتوفورزیس به هیچ وجه روش دردناکی نیست. بیماران می توانند این دستگاه را با نسخه پزشک خریداری کنند.

داروهای خوراکی برای تعریق بیش از حد

داروهای ضد تعریق خوراکی مانند گلیکوپیرولات (روبینول) معمولا برای درمان هیپرهیدروز استفاده نمی شوند، زیرا اغلب منجر به بروز عوارض جانبی مانند خشکی دهان، تاری دید و احتباس ادراری می شود. داروهای خوراکی به طور معمول برای افرادی که سابقه درمان ناموفق دارند، محفوظ است.

بوتاکس برای تعریق بیش از حد

سم بوتولینوم A یا همان بوتاکس، یک سم عصبی است که می تواند به طور موقت عضله را فلج کند، و اغلب در اخبار به عنوان درمان زیبایی برای رفع چین و چروک از آن یاد می شود. اما در واقع از این دارو در بسیاری از زمینه های پزشکی مانند درمان اسپاسم عضلانی و نوع خاصی از سردرد استفاده می شود. یکی از کاربردهای آن درمان تعریق بیش از حد زیر بغل است.

مقدار کمی از بوتاکس با یک سوزن بسیار ریز به 20 تا 25 نقطه در هر زیر بغل تزریق می شود. این روش می تواند تا 14 ماه تولید عرق را کاهش دهد. تزریق بوتاکس معمول ناراحت کننده و دردناک است، اما استفاده از سوزن بسیار ریز موجب می شود که قابل تحمل تر باشد.

در حال حاضر درمان بوتاکس برای هیپرهیدروز زیر بغل مورد تایید FDA قرار گرفته است، اما برای درمان تعریق کف دست و پا هنوز تایید نشده است. با این حال، برخی از پزشکان از این روش برای درمان کف دست و پا نیز استفاده کرده اند و درمان شان با موفقیت گزارش شده است. تزریق به کف دست موجب درد بیشتری می شود، از این رو نیاز به مسدود کردن بلوک های عصبی برای بی حس کردن دست است تا تزریق با آسودگی انجام شود. پزشکان با تجربه، از بوتاکس برای تعریق سر و صورت نیز استفاده می کنند.

انرژی مایکروویو

میرادرای، روش درمانی است که FDA در سال 2011 برای درمان تعریق بیش از حد زیر بغل تأیید کرد. این روش، یک درمان غیر تهاجمی با استفاده از انرژی الکترومغناطیسی است که حرارت زیادی را متوجه غدد عرق می کند و آن ها را از بین می برد. در این روش از بیهوشی موضعی استفاده شده و طی این مدت پوست به طور مداوم مدت خنک می شود. جهت اثربخشی بهتر می توانید این روش را 2-3 بار تکرار کنید.

لیزر

لیزر می تواند گرما را در قالب یک پرتو باریک از انرژی گرمایی متمرکز سازد تا بدین وسیله غدد عرق زیر بغل را از بین ببرد. این روش بسیار سریع است و دوره بهبودی کوتاه تری هم دارد.

جراحی برای تعریق بیش از حد

سیستم اعصاب سمپاتیک از داخل قفسه سینه به زیر بغل و دست ‌ها عصب‌ رسانی دارد و به این ترتیب دسترسی به آن برای جراحان مشکل است. امروزه به دلیل پیشرفت ابزارهای لاپاروسکوپی نوین، استفاده از سمپاتکتومی توراسیک از طریق توراکوسکوپی بسیار گسترش یافته است.

در این عمل جراحی، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می ‌گیرد. سپس یک دوربین توراکوسکوپ از طریق چند برش کوچک یک سانتیمتری که پایین ‌تر از ناحیه زیر بغل بین دنده‌ ها ایجاد شده است، وارد قفسه سینه (T3) می ‌شود. برای اینکه پزشک بتواند عصب ‌ها را به وضوح ببیند، ریه در سمت مربوطه، توسط متخصص بیهوشی و با کمک one-lung ventilation خالی می ‌شود. ابزار لاپاروسکوپی دوم از طریق برش دیگری وارد شده و هر عصب و زنجیره سمپاتیک توسط کاتر و چاقو بریده می ‌شود. سمپاتکتومی هم موثر و هم خطرناک است. حتی با تکنیک های جدید آندوسکوپی، عوارضی مانند تعریق بیش از حد در سایر قسمت های بدن و مشکلات ریوی و عصبی می تواند حاصل شود. از آن جایی که بسیاری از این عوارض جدی و غیر قابل برگشت هستند، این گزینه به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد و تنها به عنوان آخرین راه حل مورد استفاده قرار می گیرد.

علل تعریق بیش از حد

همه ما هنگامی که در هوای گرم قرار می گیریم، عرق می کنیم، اما افراد مبتلا به هیپرهیدروز تعریق بیش از حدی را تجربه می کنند تا جایی که رطوبت به معنای واقعی از دست شان می چکد. هیپرهیدروز در این گونه افراد سبب می شود به راحتی، حتی بدون کوچک ترین علتی عرق کنند.

غدد عرق شما به طور معمول، عرق تولید می کند که حین قرار گیری در هوای گرم نیز افزایش می یابد. هنگامی که تب می کنید، ورزش می کنید، یا احساس اضطراب، خشم و یا استرس دارید، عرق به سطح پوست منتقل می شود. زمانی که که این عوامل منجر به تعریق در شما نباشند، اعصابی که سیگنال عرق را ارسال می کنند، در حالت انتظار قرار می گیرند.

با این حال، تنها در 1٪ تا 2٪ از افرادی که مبتلا به هیپرهیدروز هستند، غدد عرق خاموش نمی شوند. آنها حتی در شرایط معمولی هم عرق می کنند. مثلا هنگامی که زیر باد کولر هستند، یا در حالی که نشسته و تلویزیون تماشا می کنند. برخی از افراد حتی حین شنا در استخر هم عرق می کنند.

علل هیپرهیدروز بستگی به نوع هیپرهیدروز دارد. اغلب اوقات، عرق بیش از حد، خطری ندارد. در برخی موارد، پزشکان علت این که چرا برخی بیش از حد عرق می کنند را نمی دانند. در موارد دیگر، علل هیپرهیدروز ممکن است از یک وضعیت پزشکی نشات گرفته باشد.

دو نوع هیپرهیدروز وجود دارد:

• هیپرهیدروز اولیه (هیپرهیدروز کانونی) بدون هیچ علت ظاهری، موجب عرق کردن بیش از حد در دست ها، زیر بغل، صورت و پاها می شود.
• هیپرهیدروز ثانویه (هیپرهیدروز عمومی) موجب عرق کردن بیش از حد کل بدن و یا در یک منطقه بزرگ بدن می شود که می تواند ناشی از گرمای بیش از حد و همچنین یک وضعیت پزشکی و یا مصرف دارو باشد.

پزشک با بررسی نوع هیپرهیدروز، قادر به تعیین علت دقیق آن خواهد بود.

8 گام برای درمان تعریق بیش از حد

عرق کردن شدید که با نام هیپرهیدروز نیز شناخته می شود، مشکلی بسیار جدی و شرم آور است، اما روش های موثری برای درمان آن وجود دارد. قبل از این که پلوور های پشمی خود را دور بریزید یا به یک شهر سردسیری کوچ کنید، می توانید از این تکنیک های اثبات شده برای مقابله با تعریق بیش از اندازه استفاده کنید.

اولین قدم برای درمان تعریق بیش از حد: استفاده از ضد عرق

ساده ترین راه برای مقابله با تعریق بیش از حد، استفاده از ضد عرق است که در حال حاضر اکثر مردم هر روز از آن استفاده می کنند. اکثر ضد عرق ها حاوی املاح آلومینیوم هستند. هنگامی که شما آنها را بر روی پوست خود می مالید، پلاگی را ایجاد می کنند که سبب مسدود شدن غدد عرق می شود.

شما می توانید ضد عرق را در سوپر مارکت های محلی یا داروخانه ها خریداری کنید. همچنین پزشک تان می تواند یکی از آن ها را برای شما تجویز کند. ضد عرق های در دسترس ممکن است اثربخشی کمتری نسبت به ضد عرق های تجویزی داشته باشند. ابتدا درمان را با ضد عرق های بدون نسخه شروع کنید و چنانچه موثر نبود، از پزشک تان درخواست کنید نوع تجویزی را برای تان نسخه کند.

بسیاری از ضد عرق ها در قالب دئودورانت فروخته می شوند که موجب کاهش عرق نمی شوند، بلکه تنها به کنترل بو از عرق شما کمک می کنند.

ضد عرق ها تنها برای زیر بغل کاربرد ندارند. شما همچنین می توانید برخی از آن ها را در مناطق دیگر که در آن عرق می کنید مانند دست و پاهای خود نیز استفاده کنید. برخی از آن ها را حتی می توانید لا به لای مو نیز استفاده کنید.

ضد عرق یا دئودورانت را تنها صبح ها استفاده نکنید و بعد آن را فراموش کنید. لازم است شب ها قبل از اینکه به رختخواب بروید نیز از آن استفاده کنید. این کار موجب می شود پوست تان خشک باقی بماند.

گام بعدی: 4 درمان پزشکی برای تعریق بیش از حد

چنانچه ضد عرق ها تعریق بیش از حد دست و پای تان را از بین نبرد، ممکن است پزشک یکی از این درمان های پزشکی را توصیه کند:

1. یونتوفورزیس: در طول این درمان، باید دست و پاهای خود را حدود 20 تا 30 دقیقه در یک سینی کم عمق از آب که جریان الکتریکی کمی از طریق آب حرکت می کند، قرار دهید. هیچ کس به درستی چگونگی این درمان را نمی داند، اما کارشناسان معتقدند که این روش از نفوذ عرق به سطح پوست جلوگیری می کند. شما باید این درمان را حداقل چند بار در هفته تکرار کنید. بعد از چندین بار ممکن است عرق کردن متوقف شود. هنگامی که روش استفاده از یونتوفورزیس را بیاموزید، می توانید این دستگاه را برای استفاده در خانه خریداری کنید. برخی از افراد پس از اتمام جلسات درمان، تنها به یک ماه استفاده از این دستگاه در منزل نیاز دارند. اگر چه یونتوفورزیس به طور کلی بی خطر است، اما از آن جایی که در آن از جریان الکتریکی استفاده می شود برای زنان باردار و افرادی که دارای دستگاه های ضربان ساز و یا ایمپلنت های فلزی (از جمله جایگزین های مفصلی)، بیماران قلبی و یا صرع توصیه نمی شود.
2. سم بوتولینوم: یکی دیگر از گزینه های درمان برای تعریق شدید، تزریق بوتولینوم توکسین (بوتاکس)، همان دارویی که برای رفع چین و چروک استفاده می شود، است. هنگامی که پزشکان دریافتند با تزریق این دارو برای درمان اسپاسم صورت، تعریق کمتر می شود، دانشمندان شروع به مطالعه و بررسی این موضوع کردند. نتیجه این شد که در سال 2004، بوتاکس به عنوان یک درمان موفقیت آمیز برای بیماران مبتلا به هایپرهیدروز اولیه شدید (تعریق بیش از حد زیر بغل، کف دست و کف پا) تایید شد.
3. داروهای آنتی کولینرژیک: زمانی که ضد عرق ها و درمان هایی مانند یونتوفورزیس و بوتاکس موثر واقع نشوند، پزشک ممکن است یک نسخه تجویزی از قبیل داروهای آنتی کولینرژیک را توصیه کند. داروهای آنتی کولینرژیک خوراکی فعالیت غدد عرق را متوقف می کنند، اما برای همه مناسب نیستند، زیرا می توانند منجر به بروز عوارض جانبی مانند تاری چشم، تپش قلب و مشکلات ادراری در برخی افراد شوند.
4. جراحی: احتمالا تبلیغات جراحان پلاستیک را در خصوص درمان تعریق بیش از حد دیده اید. جراحی فقط به آن دسته از مبتلایان به هیپرهیدروز شدید توصیه می شود که به درمان های دیگر پاسخ نداده اند. در طول جراحی، پزشک ممکن است غدد عرق را بردارد، و یا با استفاده از مکش آن ها را بیرون بیاورد. یکی دیگر از گزینه های جراحی، سمپاتکتومی است. در این عمل جراحی، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می ‌گیرد. سپس یک دوربین توراکوسکوپ از طریق چند برش کوچک یک سانتیمتری که پایین ‌تر از ناحیه زیر بغل بین دنده‌ ها ایجاد شده است، وارد قفسه سینه (T3) می ‌شود. برای اینکه پزشک بتواند عصب ‌ها را به وضوح ببیند، ریه در سمت مربوطه، توسط متخصص بیهوشی و با کمک one-lung ventilation خالی می ‌شود. ابزار لاپاروسکوپی دوم از طریق برش دیگری وارد شده و هر عصب و زنجیره سمپاتیک توسط کاتر و چاقو بریده می ‌شود. سمپاتکتومی هم موثر و هم خطرناک است. از آن جایی که بسیاری از عوارض این جراحی جدی و غیر قابل برگشت هستند، این گزینه به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد و تنها به عنوان آخرین راه حل مورد استفاده قرار می گیرد.

4 گامی که می توانید برای کنترل تعریق بیش از حد در خانه بردارید

در کنار استفاده از ضد عرق های مختلف و یا سایر درمان های دیگر که پزشک تان توصیه کرده است، می توانید برخی از این راه حل های خانگی را نیز به کار بگیرید تا به کاهش عرق تان کمک کند:

1. از پوشیدن لباس های سنگین که موجب عرق کردن می شوند، اجتناب کنید. در عوض، از لباس های سبک و خنک مانند نخ و ابریشم استفاده کنید. هنگامی که می دانید برای ورزش یا قدم زدن در گرما به خارج از منزل می روید، یک لباس اضافی با خود به همراه داشته باشید. پاهای تان نیز می توانند عرق کنند، بنابراین جوراب هایی را انتخاب کنید که رطوبت را می زدایند (پشم مروینوس و پلی پرو انتخاب های خوبی هستند).
2. هر روز با استفاده از یک صابون ضد باکتری استحمام کنید تا باکتری هایی که می توانند پوست تان را برای تعریق تحریک کنند، کنترل شوند. پس از آن بدن تان را کاملا خشک کنید و سپس از ضد عرق استفاده کنید.
3. از پد زیر بغل و کفی طبی کفش استفاده کنید تا عرق را جذب کرده و از خیس یا بد بو شدن لباس تان جلوگیری شود.
4. از مصرف غذاهای تند مانند فلفل هالاپینو خودداری کنید. مواد غذایی تند و الکل هر دو می تواند موجب عرق کردن در شما شود. این موضوع در خصوص نوشیدنی های گرم مانند چای و قهوه هم صدق می کند.

شاد و سلامت باشید.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش

منابع خارجی برای مطالعه بیشتر:

https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/hyperhidrosis-treatment-11#1

https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/hyperhidrosis2#1

https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/hyperhidrosis-causes-11