آکوتان چیست و چه عوارضی دارد ؟(جامع ترین مقاله)

آکوتان شکلی از ویتامین A است. این دارو میزان چربی آزاد شده به وسیله غدد پوستی را کاهش می دهد و کمک می کند پوست خود را سریع تر بازسازی کند.

آکوتان برای رفع جوش هاس پوستی و آکنه های شدید استفاده می شود و معمولا پس از تجویز سایر داروهای ضد جوش و آنتی بیوتیک که اثربخشی خوبی نداشته اند، تجویز می شود. این دارو ممکن است با اهداف دیگری نیز مورد استفاده قرار بگیرد که در اینجا به آنها شاره نشده است.

این دارو نوعی ایزوترتینوئین است. ایزوترتینوئین برای درمان نوعی آکنه های شدید به نام آکنه ندول (Nodular) استفاده می شود. آکنه ندول باعث ایجاد قرمزی، التهاب و توده های نازک پوستی می شود. این نوع آکنه اگر درمان نشود منجر به بروز زخم های دائمی می شود.

داروی آکوتان در رفع جوش ها بسیار موثر است، اما دارای عوارض جانبی متعدد و خطرناکی نیز می باشد، به ویژه اگر در دوران بارداری مصرف شود.

اطلاعات مهم دارویی

داروی آکوتان منجر به بروز عوارض جانبی جدی و خطرناک شده و منجر به تولد نوزاد ناقص می شود. هرگز از این دارو در دوران بارداری استفاده نکنید.

خانم هایی که در حال مصرف آکوتان هستند لازم است از روش های جلوگیری مطمئن استفاده کنند. به علاوه قبل، بعد و در حین مصرف دارو آزمایش بارداری دهند تا از عدم بارداری اطمینان حاصل شود.

آکوتان باید زیر نظر پزشک و طبق یک برنامه منظم مصرف شود، به هیچ عنوان این دارو را خودسرانه مصرف نکنید. به علاوه در زمان مصرف داروی آکوتان و داروهای حاوی ایزوترتینوئین از مکمل های ویتامین A استفاده نکنید. در زمان مصرف آکوتان و حداقل تا 30 روز پس از قطع مصرف دارو خون اهدا نکنید.

مشورت های لازم قبل از شروع مصرف آکوتان

اگر نسبت به ایزوترتینوئین یا پارابن حساسیت دارید، از این دارو استفاده نکنید. برای اینکه از سلامت مصرف آکوتان اطمینان حاصل کنید، اگر دچار هر یک از شرایط زیر هستید، حتما به پزشک اطلاع دهید:

• سابقه ابتلا به افسردگی و بیماری روحی در خانواده یا در شخص
• بیماری قلبی، کلسترول یا تری گلیسیرید بالا
• پوکی استخوان یا دیگر اختلالا استخوانی
• اختلال در روده مانند بیماری التهابی روده، کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون
• دیابت
• آسم
• اختلال خوردن (پرخوری عصبی)
• بیماری کبد

اگر داروی آکوتان در دوره بارداری توسط مادر مصرف شود، منجر به بروز نقص در نوزاد می شود. حتی مصرف یک دوز آکوتان باعث بروز مشکلات اساسی در گوش، چشم، صورت، جمجمه، قلب و یا مغز نوزاد خواهد شد. هرگز از آکوتان در دوران بارداری استفاده نکنید. به علاوه اگر قصد باردار شدن دارید، لازم است حداقل 6 ماه از قطع مصرف آکوتان بگذرد.

خانم هایی که تخمدان ها یا رحم خود را برداشته باشند و یا 12 ماه مداوم وارد یائسگی شده باشند، در معرض بارداری نیستند. در غیر اینصورت لازم است منظم چک کنند تا از عدم بارداری مطمئن شوند. حتی در خانم هایی که لوله خود را بسته اند، احتمال باردار شدن وجود دارد.

در صورتی که رابطه جنسی محافظت نشده برقرار کردید و یا قاعدگی شما به تاخیر افتاد و یا تصور می کنید باردار شده اید، بلافاصله مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.

مشخص نشده که آیا ایزوترتینوئین وارد شیر مادر می شود یا خیر. با این حال توصیه می کنیم بدون مشورت با پزشک در دوره شیردهی از داروی آکوتان استفاده نکنید.

چگونگی مصرف آکوتان

این دارو را درست زبق دستور پزشک و برنامه تعیین شده مصرف کنید. از دارو برای مدت طولانی یا بیشتر از میزان توصیه شده مصرف نکنید. این دارو به اندازه 30 روز برای بیمار تجویز می شود و بیش ز آن در اختیار بیمار قرار نمی گیرد.

همیشه این دارو را با مقدار زیادی آب مصرف کنید تا از ذوب شدن دارو در مری جلوگیری کنید. ذوب شدن این قرص در مری باعث تحریک مری می شود. از مکیدن یا جویدن این قرص جدا خودداری کنید و آن را سریع ببلعید. آکوتان را با غذا یا شیر مصرف کنید و دوره مصرف را کامل کنید. در ابتدای مصرف آکوتان ممکن است جوش های پوستی شما بدتر کند، اما پس از مدتی بهبود پیدا می کنند.

به منظور اینکه مطمئن شوید دارو باعث تاثیرات مضر نشده است، لازم است به طور منظم خون شما آزمایش شود، به علاوه بررسی عملکرد کبد نیز لازم خواهد بود. بنابراین به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.

هرگز داروی آکوتان را به دیگران توصیه نکنید، حتی اگر علائمی کاملا مشابه علائم شما دارند. این دارو باید زیر نظر پزشک مصرف شود. دارو را در دمای اتاق و دور از رطوبت، گرما و نور نگهداری کنید.

عوارض جانبی آکوتان

علاوه بر تاثیرات موثر، این دارو ممکن است دارای عوارض جانبی هم باشد. در صورت بروز هر یک از این عوارض لازم است به پزشک مراجعه کنید و مورد مراقبت های پزشکی قرار بگیرید.

مهم ترین عوارض

در زمان مصرف داروی آکوتان، در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

عوارض رایج تر:

• درد استخوان یا مفاصل
• سوزش، قرمزی، خارش یا دیگر علائمی التهابی در چشم
• مشکل حرکتی
• خون دماغ
• پوست پوسته شدن، قرمزی، سوزش، درد یا دیگر علائم التهابی در لب ها
• عفونت یا جوش پوستی

عوارض نادر:

• درد معده یا شکم (شدید)
• فکر به خودکشی یا تلاش برای خودکشی
• کمردرد
• خونریزی یا التهاب لثه ها
• تاری دید یا دیگر تغییرات بینایی
• تغییر در رفتار
• کاهش بینایی بعد از غروب خورشید یا قبل از طلوع خورشید (ناگهانی یا ممکن است پس از قطع مصرف دارو ادامه پیدا کند.)
• اسهال (شدید)
• سردرد (شدید و مداوم)
• افسردگی
• تهوع و استفراغ
• درد یا حساسیت به لمس در چشم ها
• درد، حساسیت به لمس یا سفتی در عضلات (درمان طولانی مدت)
• خونریزی مقعد
• زردی چشم ها یا پوست

عوارض ناشناخته:

• مدفوع سیاه و قیری
• نفخ
• سرفه همراه با خون
• ادرار تیره و همراه با خون
• درد استخوان یا حساسیت به لمس در استخوان ها
• سوزش یا خارش پوست
• درد قفسه سینه
• گیجی
• یبوست
• تشنج
• سرفه یا گرفتگی صدا
• ادرار تیره
• کاهش قد
• مشکل تنفسی
• مشکل تکلم
• مشکل در بلع
• ترشحات از چشم
• سرگیجه
• دوبینی
• درد گوش
• افزایش اشک چشم ها
• ضعف
• ضربان قلب یا نبض سریع یا نامنظم
• تب با لرز یا بدون لرز
• شکستگی و تاخیر در بهبود
• سوزش سردل
• فشار خون بالا
• کهیر و جوش های پوستی
• ناتوانی در تکان دادن دست ها، پاها یا عضلات صورت
• ناتوانی در تکلم
• سوء هاضمه
• التهاب بافت های ناشی از عفونت
• توده های زرد رنگ و غیرعادی روی پوست
• تحریک پذیری
• درد، قرمزی، سفتی یا التهاب مفاصل
• کاهش رشد در کودکان

برخی عوارض پس از مدتی برطرف می شوند و نیاز به درمان خاصی ندارند، اما اگر این عوارض به شکل مزمن و آزار دهنده درآمدن و یا در مورد آن ها سوالی داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید. این عوارض عبارتند از:

عوارض رایج تر

• خشکی و سفتی پوست
• مشکل در استفاده از لنز (ممکن است پس از قطع مصرف دارو ادامه پیدا کند.).
• خشکی چشم ها
• خشکی دهان یا بینی
• خشکی یا خارش پوست
• سردرد
• افزایش حساسیت پوست به نور خورشید.
• پوسته پوسته شدن کف دست ها یا کف پاها
• مشکل در معده
• نازک شدن موها (ممکن است پس از قطع مصرف دارو ادامه پیدا کند)

عوارض ناشناخته

• حس خارش، سوزش، بی حسی و سوزن سوزن شدن
• تغییر در ناخن های دست و پا
• صداهای مداوم، زنگ یا وزوز در گوش
• شوره سر
• تیره شدن پوست
• گر کرفتگی
• مشکلات پوستی
• ریزش مو
• قاعدگی غیرطبیعی
• افزایش رشد موهای زائد، به ویژه در صورت
• روشن شدن رنگ پوست

علائم مصرف بیش از حد آکوتان

در زمان مصرف داروی آکوتان در صورت بروز هر یک از این علائم بلافاصله به اورژانس اطلاع دهید:

• سردرد
• سرگیجه
• استفراغ
• درد معده
• گرما یا خارش زیر پوست
• التهاب لب ها
• از دست دادن تعادل

نکاتی مهم

در زمان مصرف داروی آکوتان از مکمل های حاوی ویتامین A مصرف نکنید. در این دوره حداقل تا 30 روز پس از قطع مصرف دارو خون اهدا نکنید. خون اهدایی شما در دوره مصرف آکوتان اگر وارد بدن خانم باردار شود منجر به بروز نقص های قابل توجهی در نوزاد خواهد شد.

در زمان مصرف داروی آکوتان و حداقل تا 6 ماه پس از قطع مصرف دارو از وکس، لایه برداری های پوستی، مانند درم ابریژن، و لیزر درمانی استفاده نکنید.

از قرار گرفتن در معرض نور خورشید جدا خودداری کنید. آکوتان حساسیت پوست را به نوز خورشید افزایش داده و منجر به آفتاب سوختگی می شود. این دارو منجر به بروز اختلال در بینایی می شود، به ویژه در شب. بنابراین اگر رانندگی می کنید یا کاری انجام می دهید که نیاز به دید کامل دارد، بسیار مراقب باشید.

[button color=”blue” size=”medium” link=” http://www.healthline.com/health/acne/accutane-side-effects#serious-side-effects3″ target=”blank” ]منبع شماره 1[/button]    [button color=”blue” size=”medium” link=” https://www.drugs.com/accutane.html” target=”blank” ]منبع شماره 2[/button]

نگارنده و محقق: سمیه محمدی