چرا خانم ها عاشق خرید کردن هستند؟

با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، تب و تاب خاصی در میان مردم حاکم است. در کنار خانه تکانی، نظافت و رسیدگی به امور شخصی و زیبایی، این روزها افراد بسیاری را در حال خرید برای سال جدید میبینیم. در میان افرادی که به بازار و مراکز خرید مراجعه میکنند، حضور زنان بسیار پر رنگ تر جلوه میکند. اما چرا؟

در پژوهشی پیرامون ۲۰۰۰ انگلیسی در سال ۲۰۱۳ مشخص شد که مردها پس از ۲۶ دقیقه خرید خسته میشوند، اما این زمان برای خانم‌ها حداقل ۲ ساعت است. نتیجه این تحقیق نشان میدهد که ۸۰ درصد از آقایان اصلا خرید کردن با همسر خود را دوست ندارند و ۴۵ درصد از خانم‌ ها به هر قیمتی شده میکوشند با شوهرانشان به خرید نروند!

همه بر این امر واقفند که زنان بیشتر از مردان از خرید کردن لذت میبرند. اما پشت این سناریوی تکراری، یک دلیل کاملا علمی وجود دارد. دکتر پولی یانگ آیزندرا، استادیار بالینی در زمینه روانپزشکی و روانشناسی در دانشگاه ورمانت (یکی از دانشگاه های ایالات متحده) و نویسنده 13 کتاب، و دنیل کروگر، روانشناس تکاملی در دانشگاه میشیگان این موضوع را به خوبی شرح داده اند.

چرا خانم ها عاشق خرید کردن هستند از زبان دکتر پولی یانگ آیزندرا

در اواخر دهه 90 میلادی، در خصوص زنان و تمایلاتشان تحقیقاتی انجام میدادم. در آن زمان متوجه موضوع شگف آوری درباره زنان و خرید کردن شدم. البته همه میدانند که زنان عاشق خرید کردن هستند. به نظر میرسد که اغلب مردان تنها از روی اجبار و در آخرین لحظات خرید میکنند، به خصوص در طول تعطیلات. البته خرید اتومبیل یا تلویزیون با صفحه بزرگتر از این قاعده مستثنی است، چراکه مردان عاشق این موارد هستند. بنابراین میتوان گفت که خرید برای مردان تفریح نیست، بلکه نوعی وظیفه است. اما زنان، صرف نظر از فصل یا وضعیت اقتصادی بطور خودکار به سمت خرید کردن کشیده میشوند. حتی در اوضاع اسفناک رکود اقتصادی این روزها و بسیاری کمبودها، مراجعین زن روان درمانی من با نیازهای مادی خود مقابله میکنند.

“آیا واقعا لازمه او چکمه ها رو بخرم؟” “نباید به حراجی آخر سال میرفتم” ” شوهرم میگه پول هاتو جمع کن، اما من بلد نیستم چطور اینکار رو بکنم! تا به حال اینکار رو نکردم. بعلاوه از انجامش خشمگین هم میشم، چون آخر سال تنها زمانی هست که درآمدم بیشتره و میتونم بیشتر خرید کنم.”

اینها اظهار نظرات و شکایاتی هستند که از طرف مراجعین خانم بسیار میشنوم، به خصوص در روزهای پایانی سال. اما ریشه این تمایل غیر قابل مقاومت در زنان که آنها را به سمت فروشگاه ها و مراکز خرید سوق میدهد، چیست؟

خرید کردن زنان معمولا بعنوان یک “میل زنانه” شرح داده میشود. به نظر میرسد چنین استدلالی از سوی زیست جامعه شناسانی سرچشمه میگیرد که به دنبال تقلیل توضیحات بیولوژیکی در خصوص تفاوت های جنسیتی هستند. تفاوت های جنسیتی، مانند همه عادات ما، حتی آنهایی که تحت تاثیر فرهنگ تعیین میشوند. صادقانه بگویم، من خودم مخالف سرسخت موضع نظری ای هستم که بسیاری از مواقع بطور ضمنی برتری مردان را به تصویر میکشد. برای مثال میگویند بطور طبیعی مردان عاقل تر از زنان هستند. تا زمانیکه زنان و مردان از لحاظ حق و حقوق و درآمد در یک سطح قرار دارند، نمیتوانیم تفاوت های جنسیتی واقعی آنها را از تفاوت هایی که در اثر قدرت نابرابر بوجود می آیند، جدا کنیم. خرید کردن، یکی از این موارد است.

استدلال دنیل کروگر

از دید زیست جامعه شناسی، به همان میزانی که مردان به ورزش یا تماشای یک بازی فوتبال علاقه دارند، زنان نیز از خرید لذت میبرند. اغلب، این رفتار زنان، بواسطه چیزی به اسم “ژن خرید” شکل میگیرد. در این خصوص، مردان “شکارچی (فتح کردن همه چیز)” و زنان “جمع کننده (جمع کردن همه چیز)” هستند. شایان ذکر است که خرید کردن، یک نیاز اولیه نیست. این موضوع را دنیل کروگر، روانشناس تکاملی در دانشگاه میشیگان مطرح کرده است. استدلال کروگر اینست که زنان عاشق خرید و مردان متنفر از آن هستند و این مربوط به گذشته تکاملی ماست.

در فرهنگ آبا و اجدادی ما، مردان همیشه شکارچی بودند. در مقابل، زنان همیشه شکار مردان را جمع آوری میکردند. به همین دلیل است که همیشه شاهد هستیم که مردان زیر پایشان علف سبز میشود تا زنانشان تا قران آخر خرید کنند. این یک پیشرفت تکاملی از زندگی در جنگل به سمت زندگی متمدن است. پس همه چیز به ژن برمیگردد.

کروگر که به طور معمول تفاوت های جنسیتی را در چنین روابط و نقش هایی مورد مطالعه قرار داده، یک مقاله پژوهشی نوشته است. ایده این پژوهش زمانی به ذهنش خطور کرد که به همراه همسر و چند تن از دوستانش سفری به دور اروپا را آغاز کرد.

کروگر امیدوار است که این اطلاعات کوچک بتواند به زنان و مردان کمک کند تا تفاوت های جنسیتی خود را بهتر درک کنند و در نتیجه آسیب های ناشی از خرید کردن کاهش بیابد.

به گفته کروگر در آلمان یک مرکز نگهداری و مراقبت روزانه از مردان وجود دارد که در آن مرد ها میتوانند به راحتی لم بدهند و نوشیدنی بنوشند یا بازی های مورد علاقه خود را انجام دهند تا همسرشان به خرید خود برسند.

نتیجه گیری

تحقیقات نشان داده است زنان بیشتر تمایل دارند به انگیزه‌های احساسی و اجتماعی خود در امر خرید پاسخ دهند، در عوض مردان نیز به انگیزه‌های کاربردی خرید بیشتر بها میدهند. پس بعنوان نتیجه گیری میتوان گفت مردان به خرید کردن چندان علاقه‌ ندارند، درست به همان اندازه که بیشتر خانم‌ ها از تماشای فوتبال لذتی نمیبرند، اما درعین حال هر دو به خرید میروند و البته فوتبال میببنند. اگر به یک مرکز خرید بروید، بارها و بارها مردانی را میبینید که دست‌ در جیب به اطراف نگاه میکنند، در حالی ‌که همسران شان مشغول قیمت کردن اجناس مختلف هستند. مردان ترجیح میدهند کالای مورد نیاز‌شان را شخصی دیگر بخرد و آنها با دل و جان پولش را بپردازند تا مجبور نباشند به مغازه‌های مختلف بروند، اما زنان دوست دارند آنچه را که لازم دارند، خودشان انتخاب کنند.

امیدواریم نکات قید شده در این مطلب تا حدودی عادات خرید کردن زنان را توجیه کرده باشد.

منابع:

https://www.psychologytoday.com

http://abcnews.go.com

http://www.ettelaat.com

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش