آنچه باید درباره زخم دهانه رحم بدانید اما پزشکان به شما نمی گویند!

زخم دهانه رحم چیست؟

دهانه رحم یا سرویکس، در پایین ترین قسمت رحم و کمی داخل واژن قرار گرفته است. این ناحیه، همان جایی است که خون قاعدگی از آن خارج می شود. در طول فرآیند زایمان، دهانه رحم باز می شود تا نوزاد بتواند از اندوسرویکال یا کانال تولد عبور کند. دهانه رحم نیز مانند سایر بافت های بدن به دلایل متعدد به زخم و التهاب دچار می شود. در اصطلاح پزشکی به زخم دهانه رحم، سرویسیت گفته می شود.

علائم زخم دهانه رحم چیست؟

در برخی از زنان هیچ علامتی وجود ندارد. در صورتی که علائم بروز پیدا کنند، می توانند شامل موارد زیر باشند:

• خونریزی غیرطبیعی واژینال
• ترشحات واژینال مداوم با رنگ خاکستری یا سفید که ممکن است بوی بد نیز داشته باشد
• درد واژن
• درد در هنگام مقاربت
• احساس درد و فشار در لگن
• کمردرد

اگر زخم دهانه رحم پیشرفت کند، دهانه رحم را به شدت دچار التهاب می کند. در برخی موارد، این زخم می تواند زخم باز باشد. ترشحات واژینال، یکی از بارز ترین علائم زخم شدید دهانه رحم محسوب می شود.

چه عواملی منجر به زخم دهانه رحم می شود؟

شايع ترين علت اين زخم، عفونت است. عفونت هایی که منجر به زخم دهانه رحم می شوند، ممکن است در طول فعالیت جنسی ایجاد شوند، اما این مورد همیشه در خصوص زخم دهانه رحم صدق نمی کند. زخم دهانه رحم می تواند حاد یا مزمن باشد. زخم دهانه رحم حاد شامل بروز ناگهانی علائم است. زخم دهانه رحم مزمن نیز ممکن است چند ماه طول بکشد.

معمولا زخم دهانه رحم حاد به دلیل بیماری های منتقله از راه جنسی، مانند بیماری های زیر حاصل می شود:

• هرپس سیمپلکس نوع 2 یا تبخال تناسلی
• کلامیدیا
• تریکومونیازیس
• ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
• سوزاک

زخم دهانه رحم همچنین می تواند منجر به عفونت ناشی از سایر عوامل مانند آلرژی به اسپرم کش ها یا لاتکس کاندوم، کلاهک یا دیافراگم دهانه رحم و یا حساسیت به مواد شیمیایی موجود در تامپون و نوار بهداشتی ها شود. باکتری های واژینال معمول نیز گاهی اوقات می توانند باعث ایجاد زخم دهانه رحم شوند.

ایجاد زخم دهانه رحم مزمن پس از زایمان نیز بسیار شایع است. این وضعیت همچنین ممکن است در دوران بارداری رخ دهد، زیرا افزایش سطح هورمون ها سبب افزایش جریان خون به دهانه رحم می شود.

زخم دهانه رحم چگونه تشخیص داده می شود؟

چنانچه علائم زخم دهانه رحم را دارید، جهت تشخیص دقیق به متخصص زنان خود مراجعه کنید. علائم زخم دهانه رحم نیز می تواند نشانه ای از سایر بیماری های واژن باشد. اگر هیچ نشانه ای از زخم دهانه رحم در شما وجود نداشته باشد، یک معاینه ساده می تواند به کشف آن کمک کند.

راه های متعددی وجود دارد که پزشک تان بتواند زخم دهانه رحم را در شما تشخیص دهد. این روش های تشخیصی عبارتند از:

معاینه دو دستی لگن

برای این آزمایش، پزشک با استفاده ازدستکش در حالی که روی شکم تان را فشار می دهد، دستان خود را وارد واژن شما می کند. با این کار پزشک می تواند ناهنجاری های اندام های لگن، از جمله زخم دهانه رحم را تشخیص دهد.

تست پاپ اسمیر

برای این تست که تست پاپ نیز شناخته می شود، پزشک توسط یک گوش پاک کن، از سلول های واژن و رحم شما نمونه برداری می کند. سپس این سلول ها را جهت تشخیص ناهنجاری ها آزمایش می کنند.

بیوپسی دهانه رحم

این آزمایش تنها در صورتی انجام می شود که تست پاپ اسمیر تان ناهنجاری هایی را نشان داده باشد. برای این آزمایش که کولپوسکوپی نیز نامیده می شود، پزشک تان یک اسپکولوم (ابزار معاینه واژن جهت کنار زدن بافت ها) را وارد واژن شما می کند. پس از آن یک گوش پاک کن را به آرامی وارد واژن و دهانه رحم تان می کند تا از موکوس (مخاط) باقی مانده نمونه برداری کند. پزشک با استفاده از کولپوسکوپ که یک نوع میکروسکوپ است، رحم شما را رویت کرده و ناحیه را بررسی می کند. سپس نمونه هایی از بافت هر ناحیه ای که غیر طبیعی به نظر می رسد را می گیرد.

کشت ترشحات دهانه رحم

پزشک تان همچنین ممکن است نمونه ای از ترشحات دهانه رحم شما تهیه کند. سپس با استفاده از میکروسکوپ نمونه گرفته شده را رویت می کنند تا آن را از حیث علائم عفونت مخمری، که کاندیدیازیس، واژینوز یا تریکومونیازیس نامیده می شود، و سایر بیماری ها مورد بررسی قرار دهند.

همچنین ممکن است لازم باشد آزمایشی جهت تشخیص عفونت های منتقله از راه جنسی (STI) نیز بدهید. در این صورت، درمان هر یک از بیماری های جنسی که منجر به ایجاد زخم دهانه رحم شده است، می تواند کمک کننده باشد. درمان عفونت های منتقله از راه جنسی، زخم دهانه رحم را نیز درمان می کند.

گزینه های درمانی برای زخم دهانه رحم چیست؟

هیچ درمان استانداردی برای زخم دهانه رحم وجود ندارد. پزشک شما بهترین روش درمان برای شما را بر اساس چندین عامل تعیین خواهد کرد که عبارتند از:

• سلامت کلی تان
• سوابق پزشکی تان
• شدت علائم تان
• میزان زخم و التهاب

درمان های رایج شامل مصرف آنتی بیوتیک ها جهت از بین بردن هر گونه عفونت و مراقب، به خصوص پس از زایمان می باشد.

پزشک تان ممکن است انجام عمل جراحی را توصیه کند یا در موارد شدید، در صورتی که به سلول های دهانه رحم آسیب وارد شده باشد، سوزاندن‌ شیمیایی‌ با استفاده از نیترات‌ نقره‌ را انجام دهد. نیترات نقره قادر است سلول های غیر طبیعی را از بین ببرد. جراحی به روش کرایو (Cryosurgery) شامل ایجاد یخ زدگی برای خنثی کردن سلول های غیر طبیعی در دهانه رحم، و سپس از بین بردن آنها نیز جزء روش های پیشنهادی پزشک می تواند باشد.

پزشک معمولا پس از تشخیص علت زخم دهانه رحم، به درمان آن می پردازد. چنانچه زخم دهانه رحم درمان نشود، می تواند سال ها ادامه داشته باشد و منجر به بروز اختلالات دردناک و بدتر شدن علائم گردد.

پیامدهای ناشی از زخم دهانه رحم چیست؟

زخم دهانه رحم ناشی از سوزاک یا کلامیدیا می تواند به داخل دیواره رحم و لوله های فالوپ نیز گسترش یابد و سبب ایجاد بیماری التهابی لگن (PID) شود. بیماری التهابی لگن موجب بروز درد مضائف در لگن، ترشحات و تب می شود. چنانچه بیماری التهابی لگن بدون درمان رها شود، می تواند مشکلات باروری ایجاد کند.

آیا می توان از ایجاد زخم دهانه رحم جلوگیری کرد؟ چگونه؟

جهت کاهش خطر ابتلا به زخم دهانه رحم، روش های متعددی وجود دارد. خودداری از مقاربت جنسی، شما را از ابتلا به زخم دهانه رحم ناشی از عفونت های منتقله از راه جنسی محافظت می کند. هر بار که قصد مقاربت جنسی دارید، از کاندوم استفاده کنید تا خطر ابتلا به عفونت های منتقله از راه جنسی را کاهش دهید.

از مصرف محلول های شیمیایی، مانند دوش واژینال یا استفاده از تامپون های معطر اجتناب کنید؛ این امر می تواند خطر ابتلا به واکنش های آلرژیک را کاهش دهد. چنانچه وسیله ای مانند تامپون یا دیافراگم را وارد واژن خود می کنید، به دقت دستورالعمل ها را جهت زمان و نحوه برداشتن آن دنبال کنید.

پاسخ به یک سوال متداول در خصوص زخم دهانه رحم

سوال: چه نوع آزمایشاتی لازم است تا متوجه شوم که زخم دهانه رحم در اثر یک عفونت منتقله از راه جنسی ایجاد شده است؟

پاسخ: این امر مستلزم انجام یک غربالگری کلی است. اول از همه، لازم است بدانید که برخی از عفونت های منتقله از راه جنسی به واسطه باکتری ایجاد می شوند، برخی دیگر در اثر ویروس ایجاد می شوند. غربالگری برای عفونت های باکتریایی منتقله از راه جنسی معمولا شامل جمع آوری نمونه مایعات از ناحیه مبتلا و سپس کشت آن برای تشخیص سوزاک یا تریکومونیازیس می باشد. برخی از عفونت های ویروسی منتقله از راه جنسی با انجام آزمایشات خون مشخص می شوند. سایر عفونت های ویروسی منتقله از راه جنسی مانند هرپس و زگیل تناسلی اغلب با تشخیص بصری ضایعه تشخیص داده می شوند. برخی از عفونت های منتقله از راه جنسی، مانند اچ آی وی، هرپس و سیفلیس نیز می توانند با آزمایش خون شناسایی شوند.

امیدواریم با ارائه این مطلب، توانسته باشیم شما را از جستجوی بیش از حد در صفحات اینترنت بی نیاز کرده باشیم و تمامی ابهامات تان رفع شده باشد.

شاد و سلامت باشید.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش

منبع خارجی برای مطالعه بیشتر:

[button color=”red” size=”small” link=”https://www.healthline.com/health/cervicitis#treatment” ]لینک مرجع[/button]