ساختار پوست

پوست بزرگترین ارگان بدن انسان است. عضو زنده و نرم بدن، درحقيقت يكي ار پيچيده ترين، جالبترين و پركارترين اعضاء نيز به شمارمي آيد. پوست در بعضی از قسمت های بدن نازک و در برخی قسمت ها ضخیم می باشد. مثلاً پوست لب و پلک ها نازک و ظریف است، در حالی که پوست کف پا ضخیم و سخت است.

پوست ما شاخص خوبی از سلامت عمومی ما می باشد. اگر کسی بیماری داشته باشد، آن را اغلب در پوست خود نشان می دهد.

عملکرد پوست :

♦  مانع از تبخير شدن آب بدن. تنظيم حرارت بدن و سدی در برابر از دست دادن دمای داخلی بدن.

♦  بدن را در مقابل آسيبهاي مكانيكي ، حرارت وتابش شديد نور محافظت مي كند(سيستم دفاع مکانيکی).

♦  از نفوذ مواد شيميايي و ورود ميكروبها و ميكرو ارگانيسمها به بدن جلوگيري مي نمايد(سيستم دفاع ايمونولوژيکی) .

♦  برخي از مواد مضر حاصل از فعاليتهاي متابوليسمي در سيستم گوارشي و كبد را دفع ميكند.- هورمونها و آنزيمها را درداخل بدن حفظ مي كند.

♦  به عنوان يك عضو لامسه خارجي ، پيامهاي حسي را از طريق اعصاب به مغز و مراكز عصبي منتقل مي كند .

♦  به كمك سلولهاي لانگرهانس ، نقش مهمي را در سيستم ايمني بدن ايفا مي نمايد .

 لایه های پوست:

اپيدرم :

اپيدرم كه ضخامتش از 0.04 تا 1.6 ميلي متر متغيير مي باشد ، اپیدرم از لایه های حساس و ظریف تر درونی محافظت می کند .سلولهاي لانگرهانس كه ايمني پوست را برعهده دارد ، ملانوسيتها و آنزيم تيروزيناز كه عهده دار توليد رنگدانه هاي ملانين و تنظيم رنگ پوست است ،در اين لايه قرار دارند.

محصولات آرايشي و بهداشتي نظير پاك كننده ها ،لايه بردار ها ، ترميم كنند ه ها يا مرطوب كننده ها نيز بر اين لايه تاثير مي گذارد .

درم :

 زیر لایه ی اپیدرم ، درم قرار دارد. لايه دوم يا درم 5 تا 7 برابر ضخيمتر از اپيدرم است و به وسيله يك غشاءپيوندي پايه به آن متصل شده است.درم از يك غشاء ضخيم ارتباطي تشكيل شده است كه در حقيقت شبكه بهم بافته اي است از مويرگها ي خوني و لنفي ، رشته ها وپايانه هاي عصبي وحسي ، كلاژن و فيبرهاي پروتئيني الاستيني كه وظيفه آنها نگهداري و حفظ رشته هاي عصبي مي باشد .فوليكول هاي مو ، مويرگهاي خوني ، غده هاي چربي و عرق نيز در اين لايه قرار دارند . وظيفه اصلي اين لايه حفظ استحكام و ارتجاع پوست مي باشد .

درونی ترین لایه پوست:

هيپودرم ،سومين و آخرين لايه پوست ،پوست را به بافتهاي ماهيچه اي متصل مي نمايد. اين لايه به دليل فراواني سلولهاي چربي، خاصيت ارتجاعي بسيار داشته و به عنوان ضربه گير (مثل عملكرد فنرها در اتومبيل ) عمل مي كند . ضربه گيري اين لايه ، نقش بسيار مهمي در حفظ و نگهداري مويرگهاي خوني و پايانه هاي عصبي دارد .

 غدد و رگ های خونی پوست:

 لایه ی درم به خوبی با رگ های خونی حمایت می شود.  در آب و هوای گرم و یا بعد از ورزش، این رگ ه حرارت بدن را به سطح پوست منتقل می کنند. و تعرق سبب خنک شدن بدن می شود.  در اب و هوای سرد این رگ ها از حرارت پوست محافظت می کنند.

مو ، ناخن و پوست

مو و ناخن ها به وسیله ی سلولهای موجود در پیدرم تولید می شوند. عدم پوشش کل بدن ما با مو، پوست انسان را متفاوت تر از پوست هر حیوانی می کند. مو از یک پپروتئین به نام کراتین ساخته می شود. ناخن ها نیز از سلولهای پوست ساخته می شوند اما تنها بخش زنده ی آنها ریشه ناخن  یا ماتریکس ناخن است که زیر کوتیکول قرار دارد. سلول های ماتریکس در زیر چین پوستی ( کوتیکول – cuticle) قسمت قاعده ای ناخن قرار دارند. سلول های ماتریکس مرتباً در حل تکثیر بوده و سبب رشد ناخن می گردند. آسیب- ماتریکس می تواند باعث تخریب ناخن شود.

اعصاب در پوست

هر دو لایه ی درم و اپیدرم پایانه های عصبی دارند. که اطلاعاتی  در مورد درجه حرارت، لذت و درد و فشار را منتقل می کنند. برخی مناطق اعصاب بیشتری دارند مثل نوک انگشتان.

 منبع:

betterhealth