بهترین و جامع ترین مطلب درباره لیزر درمانی

لیزر درمانی چیست؟

لیزر درمانی، یک روش درمان پزشکی است که در آن از نور متمرکز استفاده می شود. بر خلاف بسیاری از منابع نور، نور ساطع شده از لیزر دارای طول موج مشخصی است. این امر اجازه می دهد که پرتوهای قدرتمند، متمرکز شوند. نور ساطع شده از لیزر تا حدی شدید است که از آن جهت شکل دادن به الماس یا برش فولاد استفاده می شود.

در پزشکی، لیزر این امکان را به جراحان می دهد که بیشتر بتوانند بر روی یک ناحیه کوچک تمرکز کنند و حتی کوچک ترین آسیبی به بافت های اطراف وارد نسازند. چنانچه لیزر درمانی انجام داده اید، ممکن است متحمل کمی درد، تورم و اسکار (که در مقایسه با جراحی سنتی بسیار ناچیز است) شده باشید. با این همه، لیزر درمانی کمی پر هزینه است و به درمان های مکرری نیاز دارد.

از لیزر برای درمان چه مواردی استفاده می شود؟

لیزر درمانی می تواند در درمان های زیر مورد استفاده قرار گیرد:

• کوچک کردن یا از بین بردن تومور، پولیپ یا ضایعات پیش سرطانی
• تسکین علائم سرطان
• برداشتن سنگ کلیه
• برداشتن بخشی از پروستات
• ترمیم جدا شدگی شبکیه
• بهبود بینایی
• درمان ریزش مو ناشی از آلوپسی یا افزایش سن
• درمان درد، از جمله کمر درد عصبی

از لیزر درمانی همچنین جهت سوزاندن قسمتی از بدن به منظور برداشتن یک بخش یا بستن زخم نیز استفاده می شود. برخی از این قسمت ها جهت سوزاندن عبارتند از:

• پایانه های عصبی برای جلوگیری از از دست دادن خون
• عروق لنفاوی جهت کاهش تورم و محدود کردن پیشروی سلول های تومور

لیزر در درمان برخی از انواع سرطان در مراحل اولیه، از جمله موارد زیر نیز موثر واقع می شود:

• سرطان دهانه رحم
• سرطان آلت تناسلی
• سرطان واژن
• سرطان روده
• سرطان سلول غیر کوچک ریه
• سرطان سلول های پایه ای پوست

در خصوص سرطان، لیزر درمانی معمولا در کنار سایر درمان ها مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتو درمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

لیزر درمانی در درمان های زیبایی زیر نیز مورد استفاده واقع می شود:

• برداشتن زگیل، ماه گرفتگی، خال و لک های ناشی از نور خورشید
• کاهش چین و چروک ها، لکه یا اسکار
• پاک کردن تاتو و خاکوبی

لیزر درمانی برای چه کسانی مناسب نمی باشد؟

برخی از لیزر های جراحی، مانند زیبایی پوست و جراحی های مربوط به چشم، جزء جراحی های انتخابی شناخته می شوند. زیرا برخی افراد، خود با در نظر گرفتن خطرات بالقوه این نوع جراحی ها، اقدام به انجام لیزر درمانی می کنند. برای مثال، برخی از مشکلات پوستی ممکن است به واسطه لیزر درمانی تشدید پیدا کنند. لیزر درمانی نیز همانند جراحی سنتی می تواند سلامت کلی را به خطر بیاندازد و همچنین بروز عوارض و پیامدها را افزایش دهد.

پیش از تصمیم انجام لیزر درمانی برای هر مشکل، ابتدا با پزشک تان مشورت نمایید. پزشک بر اساس سن، وضعیت سلامت و هزینه های جراحی با لیزر شما را راهنمایی می کند. در برخی موارد نیز منع مصرف وجود دارد. برای مثال چنانچه سن تان زیر 18 سال باشد، پزشک اجازه انجام جراحی لیزیک چشم را به شما نخواهد داد.

چگونه برای انجام لیزر درمانی آماده شویم؟

از قبل برای لیزر درمانی برنامه ریزی کنید تا زمان کافی جهت ریکاوری پس از فرایند لیزر را داشته باشید. همچنین در برخی موارد لازم است کسی از شما مراقبت کند. زیرا ممکن است در صورت جراحی، اثرات داروی بیهوشی در شما از بین نرفته باشد.

توصیه می شود چند روز پیش از جراحی با لیزر اقدامات احتیاطی مانند متوقف ساختن مصرف داروهایی که سبب لخته شدن خون می شوند و رقیق کننده های خون را اعمال کنید.

لیزر درمانی چگونه انجام می شود؟

روش های لیزر درمانی بسته به عملی که می خواهید انجام دهید، متفاوت است. اگر در حال درمان یک تومور باشید، از آندوسکوپ (لوله ای نازک، سبک و قابل انعطاف) جهت هدایت لیزر و مشاهده بافت های داخل بدن استفاده می شود. آندوسکوپ از طریق حفره ای مانند دهان وارد بدن می شود. سپس، جراح لیزر را هدایت کرده و تومور را کوچک می کند یا از بین می برد.

در روش های زیبایی، معمولا لیزر به طور مستقیم بر روی پوست اعمال می شود.

انواع لیزر درمانی چیست؟

برخی از جراحی های رایج لیزری عبارتند از:

• عمل جراحی چشم (اغلب به نام لیزیک شناخته می شود)
• سفید کردن دندان
• از بین بردن اسکار، خال کوبی، و یا چین و چروک ها
• درمان کاتاراکت (آب مروارید)
• حذف تومور

از لیزر های متفاوت برای جراحی های مختلف استفاده می شود. به عنوان مثال، لیزر دی اکسید کربن (CO2)، برش های کم عمق ایجاد می کند. از این نوع لیزر اغلب برای درمان سرطان های سطحی مانند سرطان پوست استفاده می شود.

لیزرهای آرگون نیز برش های کم عمقی دارند و می توانند برای فعال سازی داروهای حساس به نور (نور فعال) در طول درمان فتودینامیک استفاده شوند. این نوع درمان سرطان، نور را با شیمی درمانی ترکیب می کند تا سلول های سرطانی بیشتری را از بین ببرد.

لیزر اندیاگ (Nd: YAG) می تواند به همراه فیبر نوری هدایت شود. از این لیزر در ترموتراپی درون بافتی (نوعی از درمان سرطان) استفاده می شود.

لیزر درمانی سطح پایین (LLLT) که لیزر سرد نیز نامیده می شود. در این لیزر از نور لیزر با طول موج های بین 600 تا 980 نانومتر استفاده می شود. این لیزر برای انجام جراحی های جزئی و بهبود بازسازی در بافت استفاده می شود. برنامه هایی وجود دارند که LLLT را به عنوان یک ابزار کمکی جهت ترک سیگار ارائه می دهند، اما شواهد کمی استفاده از این لیزر را برای این منظور حمایت می کنند.

آیا لیزر درمانی خطرات و عوارضی دارد؟

لیزر درمان با یک سری خطرات همراه است. این خطرات برای درمان مشکلات پوستی عبارتند از:

• خونریزی
• عفونت
• درد
• ایجاد اسکار
• تغییر رنگ پوست

لازم به ذکر است که اثرات درمان با لیزر دائمی نیستند. بنابراین ممکن است به جلسات مکرری نیاز باشد.

برخی از روش های لیزر درمانی در حالی انجام می شود که تحت بیهوشی عمومی قرار گیرید. در این صورت، خطرات دیگری شما را تهدید می کند که عبارتند از:

• ذات الریه
• گیجی پس از به هوش آمدن
• حمله قلبی
• سکته مغزی

درمان با لیزر همچنین می تواند برای تان گران تمام شود. بنابراین این گزینه برای همه قابل دسترسی نیست. لازم است این نکته مهم را نیز پیش از لیزر درمانی در نظر بگیرید.

لیزر درمانی چه مزایایی دارد؟

لیزرها دقیق تر از ابزارهای جراحی سنتی عمل می کنند و برش ایجاد شده با آن ها می تواند کم عمق تر و کوچک تر باشد. این امر موجب آسیب کمتری به بافت می شود.

زمان درمان با لیزر معمولا کوتاه تر از عمل جراحی سنتی است. لیزر درمانی را اغلب می توان به صورت سرپایی انجام داد. همچنین نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارید. در صورتی که به بیهوشی عمومی نیاز داشته باشید، معمولا برای مدت کوتاه تری از آن استفاده می شود.

همچنین روند بهبودی در لیزر درمانی سریع تر است. ممکن است درد، تورم و زخم کمتری به نسبت جراحی های سنتی متحمل شوید.

پس از لیزر درمانی چه اتفاقی می افتد؟

ریکاوری پس از درمان با لیزر مشابه عمل جراحی معمولی است. برای چند روز اول بعد از عمل ممکن است نیاز به استراحت داشته باشید و لازم باشد داروهای مسکن را تا زمانی که ناراحتی و تورم کاهش یابد، مصرف کنید.

ریکاوری پس از درمان با لیزر به نوع درمان شما و اینکه چه میزان از بدن شما تحت تاثیر درمان قرار گرفته است، بستگی دارد.

شما باید هر دستورالعملی را که پزشک تان توصیه کرده است به دقت دنبال کنید. به عنوان مثال، اگر جراحی پروستات با لیزر دارید، ممکن است لازم باشد از سوند ادراری استفاده کنید. این امر می تواند به ادرار کردن درست پس از عمل جراحی کمک کند.

اگر از لیزر درمانی برای پوست تان استفاده می کنید، ممكن است تورم، خارش و قرمزی در اطراف محل درمان ایجاد شود. پزشک تان ممکن است از پماد استفاده کند و ناحیه درمان را بپوشاند تا مانع از تماس آب یا هوا شود.

برای چند هفته اول پس از درمان، حتما موارد زیر را انجام دهید:

• مصرف داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن (ادویل یا استامینوفن)
• پاکسازی منظم ناحیه درمان با آب
• استفاده از پماد ها، از جمله وازلین
• استفاده از کمپرس یخ
• اجتناب از کندن پوسته روی زخم

زمانی که این ناحیه درمان با رشد پوست جدید بهبود پیدا کرد، می توانید از سایر لوازم آرایشی و بهداشتی برای پوشاندن قرمزی های قابل مشاهده استفاده کنید.

زیبا و سلامت باشید.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش

منبع خارجی برای مطالعه بیشتر