بوتاکس چیست و اساسا چگونه کار می کند؟

هر آنچه که باید درباره بوتاکس بدانیم.

در زمینه پزشکی، بوتاکس جهت درمان مشکلات عضلانی بکار می رود. در زمینه زیبایی، از این روش جهت رفع چین و چروک استفاده می شود؛ بدین صورت که موقتا ماهیچه ها را فلج می کند.

بوتاکس از سمی عصبی بنام سم بوتولینوم ساخته می شود. بوتاکس سمی بسیار قوی است. لیکن در صورتی که بدرستی مورد استفاده قرار گیرد، کاربرد های فراوانی خواهد داشت.

در این مقاله به موضوعات زیر خواهیم پرداخت:

• فرآیند اثرگذاری بوتاکس
• کاربرد های مختلف بوتاکس
• خطرات احتمالی و عوارض جانبی بوتاکس

در این جا به برخی نکات شناخته شده و مهم اشاره می کنیم:

• بوتاکس محبوب ترین و رایج ترین روش درمانی-زیبایی است که نیازی به جراحی ندارد. بنابر اطلاعات بدست آمده، سالانه 6 میلیون نفر از بوتاکس جهت درمان عارضه های مختلف استفاده می کنند.
• بوتاکس نوعی نوروتوکسین (سم عصبی) است که از بوتولینوم کلوستریدیوم گرفته می شود؛ نوعی موجود یافت شده در طبیعت که غیرسمی و بی اثر است.
• از سم بوتولینوم جهت کاهش خطوط و چین و چروک سطحی پوست استفاده می شود. فرآیند تاثیر بوتاکس بدین صورت است که ماهیچه های زیر پوست را فلج می کند.
• همچنین از این روش در درمان تعریق بیش از حد، میگرن، اختلالات عضلانی و برخی اختلالات مثانه و روده استفاده می شود.
• بوتولیسم (مسمومیت غذایی حاد) نوعی بیماری می باشد که بواسطه سم بوتولینوم بوجود می آید. این بیماری سبب اختلالات تنفسی و احتمالا مرگ فرد می شود.
• فقط 1 گرم از سم بوتولینوم کافیست تا بیش از یک میلیون نفر جان خود را از دست بدهند. 2 کیلوگرم از این سم می تواند کل جمعیت کره زمین را به نابودی بکشاند.

بهترین مرکز بوتاکس در تهران

کلینیک زیبایی برکه مفتخر است با بکارگیری جدیدترین دستگاه های زیبایی-درمانی و با کمک متخصصین مجرب، بهترین خدمات زیبایی و درمانی پوست را به شما عزیزان ارائه نماید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و اخذ نوبت اینجا را کلیک نمایید.

بوتاکس چیست؟

تزریق بوتاکس کاربرد های فراوانی در زمینه پزشکی دارد.

باکتری بوتولینوم کلوستریدیوم که بوتاکس از آن بوجود می آید، در بسیاری از جاذبه های طبیعی یافت می شود. بطور مثال این باکتری را می توان در خاک، دریاچه ها و یا جنگل ها پیدا کرد.

همچنین این باکتری را می توان در روده پستانداران و ماهی ها، قارچ ها و حتی در بدن خرچنگ ها و سایر آبزیان مشاهده نمود. وجود این نوع باکتری و اسپور ها در یک چنین نمونه های طبیعی کاملا بی ضرر می باشد. زمانی مشکل بروز پیدا می کند که این اسپورها به سلول های رویشی تبدیل شده و رشد سلولی افزایش پیدا می کند. در مقطعی خاص، باکتری شروع به تولید سم بوتولینوم می نماید؛ همان نوروتوکسین مرگبار که سبب بیماری بوتولیسم می شود.

نوروتوکسین ها سیستم عصبی بدن را مورد هدف قرار می دهند. همچنین فرآیند های سیگنالینگ را مختل می کند. این فرآیند ها به نورون ها کمک می کنند تا ارتباط عصبی موثری داشته باشند.

عملکرد بوتاکس به چه صورت است؟

سم بوتولینوم یکی از مرگبار ترین مواد سمی شناخته شده می باشد. براساس تخمین دانشمندان، تنها یک گرم از این سم می تواند بیش از یک میلیون نفر را به کشتن دهد. همچنین دو کیلوگرم از سم بوتولینوم می تواند جان تمام جمعیت کره زمین را بگیرد. در صورت مصرف زیاد این سم می تواند منجر به بیماری بوتولیسم شود که نوعی بیماری شدید و خطرناک می باشد. در صورتی که بیماری بوتولیسم تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است منحر به اختلالات تنفسی و حتی مرگ شود.

علی رغم این که بوتولینوم خیلی خطرناک و سمی می باشد، کاربرد های مختلف و متقاضیان فراوانی دارد. با این وجود ثابت شده که این ماده می تواند بعنوان پروتئین درمانی، کاربرد ارزشمندی داشته باشد.

می توان دوز بسیار کمی از سم بوتولینوم را به بدن انسان تزریق نمود. این سم از ارسال پیام از طریق سلول های عصبی به ماهیچه ها جلوگیری می نماید. در نتیجه آن ماهیچه را فلج می کند.

جهت منقبض نمودن ماهیچه ها، سیستم عصبی یک پیام شیمیایی به نام استیل کولین آزاد می کند. در جایی که عصب به سلول ماهیچه ختم می شود، این پیام ارسال می گردد. استیل کولین به گیرنده های سلول ماهیچه می چسبد و سبب انقباض و یا کوچک شدن سلول های ماهیچه می شود.

بوتولینوم تزریق شده از آزاد سازی استیل کولین و نهایتا انقباض سلول های ماهیچه جلوگیری می کند. سم بوتولینوم منجر به کاهش انقباض غیرطبیعی ماهیچه شده و اجازه نمی دهد که ماهیچه سفت شود.

کاربرد بوتاکس

متداول ترین کاربرد بوتاکس در زمینه زیبایی می باشد که چین و چروک ریز پوست را کاهش می دهد. سم بوتولینوم عمدتا جهت از بین بردن خطوط و چین و چروک سطحی پوست کاربرد دارد.

علاوه بر کاربرد این ماده در زمینه زیبایی، از بوتاکس در درمان بسیاری از مشکلات پزشکی نیز استفاده می شود. بیماری هایی مانند لوچ شدن چشم، میگرن، تعریق بیش از حد و عدم کنترل مثانه.

11 کاربرد مهم بوتاکس

اخیرا کاربرد بوتاکس جهت درمان بیماری های زیر مورد تائید قرار گرفته است:

1. بلفارو اسپاسم (اسپاسم پلک چشم)
2. اسپاسم شدید ماهیچه گردن و شانه
3. میگرن مزمن
4. هایپرهیدروسیس شدید زیربغل (تعریق بیش از حد)
5. استرابیسموس (دوبینی و یا لوچ شدن چشم)
6. انقباض عضو پس از سکته مغزی
7. فعالیت بیش از حد ماهیچه دیواره مثانه، که منجر به بی اختیاری ادرار می شود.
8. مثانه بیش فعال
9. اسپاسم همیفیشیال
10. خط اخم میان ابروها
11. خطوط کنار چشم ها (پنجه کلاغی)

فرآیند اثرگذاری

ابتدا پودر مورد نظر را در محلول آب نمک رقیق نموده (سم بوتولینوم)، سپس مستقیما در بافت عضلانی تزریق می شود. 24-72 ساعت زمان می برد تا تاثیر بوتاکس مشخص شود. در خیلی موارد نادر ممکن است حتی تا 5 روز طول بکشد تا تاثیر کامل سم بوتولینوم مشاهده شود.

زنان باردار و شیرده و افرادی که نسبت به این ماده سابقه واکنش آلرژیک دارند، نباید بوتاکس کنند.

خطرات احتمالی و عوارض جانبی بوتاکس

عوارض جانبی و احتمالی این روش شامل میگرن، دوبینی، حالت تهوع و ناراحتی عمومی در فرد می باشد. در موارد بسیار نادر، ممکن است فرد آمادگی قبلی ژنتیکی داشته باشد که منجر به بروز واکنش غیرعادی و گذار نسبت به دارو شود.

حدود 1 درصد افرادی که تزریق بوتاکس انجام می دهند، ممکن است بدنشان نسبت به سم بوتولینوم پادتنی ترشح کند که تاثیر درمان را از بین ببرد.

علاوه بر عوارض یاد شده، ممکن است سم بوتولینوم منجر به بروز برخی عوارض ناخواسته شود. این عوارض عبارتند از :

• درد ناچیز و تورم در محل تزریق و یا اریتما (قرمزی پوست) در محل تزریق
• بی حسی
• سردرد
• احساس ناراحتی و ضعف
• حالت تهوع خفیف
• ضعف و یا فلج شدن موقت و ناخواسته ماهیچه ها
• پتوز پلک بالای چشم و یا ابرو (افتادگی پلک)
• ضعف پلک پایین چشم و یا رکتوس جانبی (ماهیچه ای که حرکات چشم را کنترل می کند.)
• دیسفاگیا، اختلال در بلع
• ضعف و سستی گردن
• احساس بیماری شبیه به سرما خوردگی
• وضعیتی که بر سیستم عصبی گردن و سینه تاثیر می گذارد.
• اختلال در فعالیت مثانه
• دیپلوفیا، دوبینی
• خون ریزی
• تاری دید
• کاهش قدرت بینایی
• خشکی دهان
• احساس خستگی
• کهیر زدن
• راش پوستی (جوش زدن)
• خس خس سینه
• تورم

محبوبیت بوتاکس میان مردم روز به روز افزایش پیدا می کند. بطوری که از سال 2000 کاربرد سم بوتولینوم نوع A در زمینه زیبایی تقریبا 700 درصد افزایش داشته است. و در سال 2013، 6.3 میلیون نفر از این روش درمانی استفاده کرده اند.

محقق و مترجم : عطیه فضلی

منبع :

https://www.medicalnewstoday.com/articles/158647.php