آنچه درباره موارد مصرف و عوارض جانبی اکسپکتورانت به شما گفته نشده است!

اکسپکتورانت که با نام گایافنزین نیز شناخته می شود، دارویی است که در درمان سرفه و احتقان ناشی از سرماخوردگی، برونشیت و سایر بیماری های تنفسی مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو معمولا برای سرفه های مداوم ناشی از کشیدن سیگار و یا مشکلات تنفسی درازمدت (مانند برونشیت مزمن، آمفیزم) مورد استفاده قرار نمی گیرد، مگر این که توسط پزشک تجویز شده باشد. شربت اکسپکتورانت یا گایافنزین یک داروی خلط آور است که با رقیق و نرم کردن مخاط در مسیرهای هوایی، احتقان را از بین برده و به تنفس راحت تر کمک می کند.

چنانچه بدون تجویز پزشک از این دارو استفاده می کنید، قبل از شروع مصرف این دارو، دستورالعمل های مندرج بر روی بسته را به دقت مطالعه کنید تا مطمئن شوید برای شما مناسب است یا خیر. همچنین به بخش موارد احتیاطی نیز مراجعه کنید.

ایمنی و اثربخشی داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی بر روی کودکان زیر 6 سال اثبات نشده است. بنابراین، از این دارو برای درمان علائم سرماخوردگی در کودکان زیر 6 سال استفاده نکنید، مگر این که به طور خاص توسط پزشک تجویز شده باشد. برخی از اشکال این دارو (مانند قرص یا کپسول های طولانی مدت) نیز جهت مصرف در کودکان زیر 12 سال توصیه نمی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استفاده از این دارو با خیالی آسوده از پزشک یا داروساز خود مشورت بگیرید.

داروهایی مانند اکسپکتورانت، طول مدت سرماخوردگی را کوتاه یا آن را درمان نمی کنند. جهت کاهش خطر بروز عوارض جانبی، تمام دستور العمل های مربوط به میزان مصرف را به دقت دنبال کنید. سایر داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی که ممکن است حاوی مواد مشابه یا همان مواد باشند (به بخش تداخلات دارویی نیز مراجعه کنید) را همزمان مصرف نکنید. با پزشک یا داروساز خود در خصوص سایر روش ها (از قبیل نوشیدن مایعات فراوان، استفاده از مرطوب کننده هوا یا سرم و اسپری نمکی) جهت از بین بردن سرفه و نشانه های سرماخوردگی مشورت کنید.

نحوه مصرف اکسپکتورانت

این داروها را به صورت خوراکی، طبق دستور پزشک، و معمولا هر 4 ساعت مصرف کنید. چنانچه بدون تجویز پزشک از این دارو استفاده می کنید، قبل از شروع مصرف آن، دستورالعمل های مندرج بر روی بسته را به دقت مطالعه کنید. اگر در مورد هر گونه اطلاعات این دارو مطمئن نیستید، از پزشک یا داروساز خود مشورت بگیرید.

در صورتی که گایافنزین یا اکسپکتورانت را در شکل قرص استفاده می کنید، ممکن است طعم تلخی داشته باشد. هیچگاه قرص ها را نصف نکنید مگر این که خط جداسازی داشته باشد و پزشک یا داروساز تان دستور داده باشد که این کار را انجام دهید. کل قرص یا نصف آن را بدون خرد کردن یا جویدن فرو برید.

اگر از شکل مایع این دارو استفاده می کنید، مقدار آن را با استفاده از ابزار خاص اندازه گیری یا قاشق به دقت اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است اندازه مناسبی نداشته باشد.

در شکل پودر، تمام محتویات بسته را بر روی زبان تان خالی کنید و ببلعید. برای جلوگیری از تلخ شدن طعم دهان تان، آن را نجوید.

میزان مصرف این دارو بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان تعیین می گردد. این دارو را بیش از حد (بیش از 6 بار در روز) و بیشتر از مدت تجویز شده، استفاده نکنید. اگر به صورت غیر تجویزی از این دارو استفاده می کنید، تمام دستورالعمل های نوشته شده روی بسته محصول را به دقت دنبال کنید.

هنگام مصرف این دارو، مایعات زیادی مصرف کنید. مایعات کمک می کنند مخاط انسجام خود را از دست بدهند و احتقان بر طرف شود.

اگر سرفه هایتان همراه با تب، گلودرد شدید، بثورات، سردرد مداوم بود یا پس از 7 روز، همچنان ادامه داشت، به پزشک مراجعه کنید. این ها ممکن است نشانه هایی از یک مشکل جدی پزشکی باشند. اگر فکر می کنید ممکن است یک مشکل جدی پزشکی داشته باشید، به فوریت های پزشک مراجعه کنید.

عوارض جانبی اکسپکتورانت

ممکن است حین استفاده از این دارو، تهوع و استفراغ رخ دهد. اگر این اثرات ماندگار یا بدتر شوند، باید بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که پزشک این گونه صلاح دیده که مزایای مصرف این دارو بر عوارض جانبی آن مقدم تر است. بسیاری از افرادی که این دارو را مصرف کرده اند، عوارض جانبی جدی گزارش نداده اند.

احتمال بروز واکنش های آلرژیک به این دارو بسیار کم است، اما در صورت بروز باید حتما به دنبال فوریت های پزشکی باشید. علائم واکنش های آلرژیک عبارتند از: خارش، بثورات پوستی، تورم (به ویژه بر روی صورت، زبان یا گلو)، سرگیجه شدید، تنفس سخت و مشکل شدید.

در اینجا فهرست کاملی از عوارض جانبی احتمالی استفاده از اکسپکتورانت عنوان نشده است. در صورتی که متوجه علائمی دیگری شدید که در این مطلب قید نشده، آن را نیز با داروساز یا پزشک خود در میان بگذارید.

موارد احتیاطی

در صورتی که حساسیت دارویی دارید، پیش از مصرف اکسپکتورانت، موضوع را با داروساز یا پزشک مربوطه در میان بگذارید. این دارو ممکن است حاوی ترکیبات غیر فعالی باشد که در شما ایجاد حساسیت یا سایر مشکلات کند. در این خصوص می توانید با یک پرشک داروساز مشورت کنید.

قبل از مصرف این دارو، همه سوابق پزشکی تان را به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید؛ به ویژه: مشکلات تنفسی (مانند آمفیزم، برونشیت مزمن، آسم، سرفه ناشی از سیگار)، سرفه به همراه خون یا مقدار زیادی مخاط.

شکل های مایع اکسپکتورانت ممکن است حاوی قند و یا الکل باشند. در صورت مبتلا بودن به دیابت، بیماری کبد یا هر شرایط دیگری که نیاز به محدود کردن یا اجتناب از مصرف این مواد در رژیم غذایی خود دارید، در مصرف آن احتیاط کنید. در خصوص مصرف این دارو با خیالی آسوده از پزشک یا داروساز خود کمک بگیرید.

شکل های مایع و پودر این دارو ممکن است حاوی قند یا آسپارتام باشد. چنانچه به فنیل کتونوری (یک نقص متابولیکی مادرزادی نادر)، یا هر وضعیت دیگری مبتلا هستید که نیاز به محدود کردن یا اجتناب از مصرف آسپارتام (یا فنیل آلانین) در رژیم غذایی تان را دارد، در مورد استفاده از این دارو با آسودگی خیال، از پزشک یا داروساز خود مشورت بگیرید.

قبل از انجام هر گونه جراحی، مصرف این دارو و سایر داروها (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به جراح یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.

مصرف این دارو در دوران بارداری به هیچ وجه توصیه نمی شود. زیرا ممکن است به جنین آسیب وارد سازد. چنانچه باردار هستید یا تصور می کنید باردار شده اید با پزشک تان مشورت کنید.

از آن جایی که ممکن است استفاده از اکسپکتورانت یا گایافنزین در دوران شیردهی سبب انتقال دارو به شیرتان شود نیز قبل از مصرف آن با پزشک تان مشورت کنید.

تداخلات دارویی

لازم است بخش موارد احتیاطی را به دقت مطالعه کنید.

مداخلات دارویی بر روی عملکرد داروی مصرفی تان تاثیر گذاشته و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش می دهند. این مورد شامل تمام تداخلات دارویی احتمالی نیست و فهرستی از تمامی داروهایی که استفاده می کنید را شامل می شود (از جمله داروهای تجویزی، غیر تجویزی و محصولات گیاهی) که باید آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. از شروع، متوقف کردن و یا تغییر دوز داروها بدون تایید پزشک تان خودداری کنید.

برای کمک به عملکرد بهتر پزشک یا داروساز، قبل از شروع درمان با این دارو حتما تمامی داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی مصرفی خود را به اطلاع پزشک و داروساز خود برسانید. هنگام استفاده از این دارو، مصرف داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی را شروع، متوقف و یا تغییر ندهید.

گایافنزین یا اکسپکتورانت در دو نسخه تجویزی و بدون نسخه موجود است. برچسب های تمام داروهای خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که بیش از یک محصول حاوی گایافنزین مصرف نکرده اید.

این محصول می تواند نتایج تست های خاص آزمایشگاهی (مانند میزان اسیدهای خاص در ادرار) را تحت تاثیر قرار دهد. حتما پرسنل آزمایشگاهی و تمام پزشکان خود را نسبت به مصرف از این دارو مطلع سازید.

فهرستی از تمام داروهایی را که استفاده می کنید، تهیه کنید. جهت کاهش خطر بروز عوارض جدی دارو، این فهرست را در اختیار پزشک و داروساز خود قرار دهید.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش

منبع خارجی برای مطالعه بیشتر