تتراسایکلین برای چیست و چه کاربرد ها و عوارضی دارد؟

تتراسایکلین، دارویی است که جهت پیشگیری یا درمان انواع مختلفی از عفونت ها، از جمله آکنه مورد استفاده قرار می گیرد. تتراسایکلین متعلق به رده دارویی آنتی بیوتیک ها می باشد که با متوقف ساختن رشد باکتری ها در بدن عمل می کند.

بهترین داروها برای درمان آکنه کدامند؟

این آنتی بیوتیک فقط عفونت های باکتریایی را درمان می کند. از آن نمی توان جهت درمان عفونت های ویروسی (مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا) استفاده کرد. استفاده غیر ضروری یا بیش از حد از هر نوع آنتی بیوتیک می تواند منجر به کاهش اثر بخشی آن شود.

تتراسیکلین همچنین می تواند در ترکیب با داروهای ضد زخم، جهت درمان انواع خاصی از زخم معده استفاده شود.

نحوه مصرف تتراسایکلین

تتراسیکلین زمانی بهتر اثر می کند که 1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا مصرف می شود. چنانچه دچار ناراحتی معده شدید، از پزشک خود بپرسید که آیا می توانید این دارو را با غذا مصرف کنید. هر دوز را با یک لیوان آب کامل (240 میلی لیتر) میل کنید، مگر این که پزشک تان دستور دیگری داده باشد. حداقل 10 دقیق پس از مصرف این دارو، دراز نکشید. به همین دلیل نباید آن را قبل از خواب میل کنید.

این دارو را 2-3 ساعت قبل یا بعد از مصرف هر یک از داروی حاوی منیزیم، آلومینیوم یا کلسیم مصرف کنید. بعضی از این داروها شامل آنتی اسیدها، کویناپریل، اشکال خاصی از دیدانوسین (قرص های جویدنی، جوشان یا محلول خوراکی مخصوص کودکان)، ویتامین ها یا مواد معدنی و سوکرالفت هستند. دستورالعمل های مشابه محصولات لبنی (مثلا شیر، ماست)، آب غنی شده با کلسیم، بیسموت زیرالایسیلات، آهن و روی را دنبال کنید. این محصولات با تتراسایکلین پیوند ایجاد می کنند و از جذب کامل آن جلوگیری می کنند.

میزان مصرف این دارو به وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان شما بستگی دارد. در کودکان بالای 8 سال نیز میزان مصرف بر اساس وزن تعیین می گردد.

جهت بهره مندی هر چه بیشتر از مزایای آنتی بیوتیک ها باید آن ها را به طور مرتب و در فواصل زمانی معین استفاده کنید. برای کمک به یاد آوری زمان مصرف این دارو، هر روز آن را در زمان معینی مصرف کنید.

بسیار حائز اهمیت است که مصرف این دارو را ادامه دهید؛ حتی اگر احساس بهبودی داشته باشید. متوقف کردن این دارو در ابتدا ممکن است باعث شود که باکتری ها همچنان رشد کنند و این امر می تواند منجر به عود عفونت شود.

چنانچه وضعیت تان بهبود نیافت یا بدتر شد، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی تتراسایکلین

لازم است بخش موارد احتیاطی را به دقت مطالعه کنید.

تهوع، استفراغ، ناراحتی معده یا از دست دادن اشتها، زخم شدن دهان، سیاه شدن پرزهای زبان، گلودرد، سرگیجه، سردرد یا ناراحتی رکتوم ممکن است در طول مصرف این دارو رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات همچنان ادامه داشت یا بدتر شد، به سرعت به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که پزشک این گونه صلاح دیده که مزایای مصرف این دارو بر عوارض جانبی آن مقدم تر است. بسیاری از افرادی که این دارو را مصرف کرده اند، عوارض جانبی جدی گزارش نداده اند.

در صورت بروز عوارض جانبی جدی، از جمله: تغییر رنگ ناخن، درد عضلانی، بلع دشوار یا دردناک، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر میزان ادرار)، تغییر رنگ دندان ها به قهوه ای یا خاکستری، بی حسی یا سوزش دست یا پا، خستگی غیر معمول، علائم عفونت جدید (مانند گلودرد، تب، لرز)، تغییرات شنوایی (مانند زنگ در گوش، کاهش شنوایی)، کبودی خونریزی آسان، درد شدید معده یا شکم، زرد شدن چشم یا پوست، و ادرار تیره، فورا موارد را به پزشک خود اطلاع دهید.

تتراسیکلین ممکن است به ندرت سبب افزایش شدید فشار داخل جمجمه (IH) شود. خطر این عوارض جانبی برای زنان در سنین باروری هستند و اضافه وزن دارند و یا در گذشته دچار IH بوده اند بیشتر است. اگر IH پیشرفت کند، معمولا پس از قطع مصرف تتراسایکلین بر طرف می شود؛ با این حال، احتمال از دست دادن دائمی بینایی یا کوری وجود دارد. اگر دچار سردرد شدید یا دائم، تغییرات دید (مانند تاری دید یا دو بینی، کاهش بینایی، کوری ناگهانی)، تهوع و استفراغ مداوم شدید، در صورت نیاز به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.

این دارو به ندرت منجر به ایجاد یک بیماری جدی روده (اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسیل) به علت نوعی باکتری مقاوم می گردد. این وضعیت ممکن است در طول درمان یا چندین هفته یا ماه پس از درمان متوقف شود. چنانچه علائم زیر را دارید، از مصرف داروهای ضد اسهال یا داروهای مخدر اجتناب کنید؛ زیرا ممکن است علائم این وضعیت را بدتر کند. در صورت ابتلا به اسهال، اسهال مداوم، درد شکم یا معده و گرفتگی عضلانی، وجود خون یا مخاط در مدفوع تان، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.

استفاده از این دارو برای دوره های طولانی مدت یا مکرر می تواند موجب ترشحات دهانی یا ایجاد عفونت مخمری جدید (مانند عفونت قارچی دهان یا واژن) شود. اگر متوجه ظهور لکه های سفید در دهان، تغییر در ترشحات واژن یا سایر علائم جدید شدید، با پزشک خود مشورت کنید.

احتمال بروز واکنش های آلرژیک به این دارو بسیار کم است، اما در صورت بروز باید حتما به دنبال فوریت های پزشکی باشید. علائم واکنش های آلرژیک عبارتند از: خارش، بثورات پوستی، تورم (به ویژه بر روی صورت، زبان یا گلو)، سرگیجه شدید، تنفس سخت و مشکل شدید.

در اینجا فهرست کاملی از عوارض جانبی احتمالی استفاده از داروی تتراسیکلین عنوان نشده است. در صورتی که متوجه علائمی دیگری شدید که در این مطلب قید نشده، آن را نیز با داروساز یا پزشک خود در میان بگذارید.

موارد احتیاطی

لازم است بخش عوارض جانبی را به دقت مطالعه کنید.

در صورتی که حساسیت دارویی دارید، یا به سایر تتراسیکلین ها مانند داکسی سایکلین، مینوسیکلین آلرژی دارید، پیش از مصرف دارو، موضوع را با داروساز یا پزشک مربوطه در میان بگذارید. این دارو ممکن است حاوی ترکیبات غیر فعالی باشد که در شما ایجاد حساسیت یا سایر مشکلات کند. در این خصوص می توانید با یک پرشک داروساز مشورت کنید.

قبل از مصرف این دارو، همه سوابق پزشکی تان را به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید؛ به ویژه: بیماری کلیوی، بیماری کبد، مشکلات بلع، مشکلات مری (مانند فتق هیاتال، بیماری ریفلاکس-GERD).

تتراسیکلین ممکن است سبب ایجاد خواب آلودگی در شما گردد. مصرف الکل یا ماری جوانا می تواند به خواب آلودگی تان بیفزاید. در طول مصرف این دارو از رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین اجتناب کنید. از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کنید و چنانچه ماری جوانا مصرف می کنید، با پزشک تان مشورت کنید.

تتراسیکلین ممکن است عملکرد واکسن های زنده باکتریایی (مانند واکسن تیفوئید) را مختل سازد. در هنگام استفاده از این دارو، از انجام واکسیناسیون خودداری کنید، مگر این که پزشک دستور این کار را داده باشد.

این دارو ممکن است سبب حساس شدن پوست تان نسبت به نور خورشید شود. نور خورشید می تواند این اثر را تشدید کند. زمان قرار گیری خود را در معرض نور خورشید محدود سازید. از برنزه کردن با تخت های سولاریوم اجتناب کنید. حین خروج از منزل از کرم ضد آفتاب و البسه محافظت کننده مانند کلاه نقاب دار استفاده کنید. چنانچه دچار آفتاب سوختگی یا قرمزی و تاول پوست شده اید، فورا به پزشک تان اطلاع دهید.

قبل از انجام هر گونه جراحی، مصرف این دارو و سایر داروها (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به جراح یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.

سالمندان ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به اثرات و عوارض جانبی این دارو داشته باشند.

این دارو نباید در کودکان زیر 8 سلا مورد استفاده قرار گیرد زیرا ممکن است منجر به تغییر رنگ دائمی و سایر مشکلات در آن ها شود. تغییر رنگ ممکن است در هر رده سنی دیگری نیز ایجاد شود. در این خصوص می توانید با پزشک تان مشورت کنید.

مصرف این دارو در دوران بارداری به هیچ وجه توصیه نمی شود. زیرا ممکن است به جنین آسیب وارد سازد. چنانچه باردار هستید یا تصور می کنید باردار شده اید با پزشک تان مشورت کنید.

از آن جایی که ممکن است استفاده از تتراسیکلین در دوران شیردهی سبب انتقال دارو به شیرتان شود نیز قبل از مصرف آن با پزشک تان مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی بر روی عملکرد داروی مصرفی تان تاثیر گذاشته و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش می دهند. این مورد شامل تمام تداخلات دارویی احتمالی نیست و فهرستی از تمامی داروهایی که استفاده می کنید را شامل می شود (از جمله داروهای تجویزی، غیر تجویزی و محصولات گیاهی) که باید آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. از شروع، متوقف کردن و یا تغییر دوز داروها بدون تایید پزشک تان خودداری کنید.

برخی از داروهایی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: اتواکون، داروهای رتینوئید خوراکی (مانند آیتورتین، ایزوترتینوئین)، استرانتیوم، دیگوکسین، پکتین کائولین، وارفارین.

اگرچه اکثر آنتی بیوتیک ها بر روی داروهای ضد بارداری هورمونی مانند قرص ها، پچ ها یا حلقه ها تاثیر نمی گذارند اما برخی از آنتی بیوتیک ها (مانند ریفامپین یا ریفابوتین) می توانند اثربخشی آن ها را کاهش دهند و این امر ممکن است به بارداری منجر شود. اگر از داروهای ضد بارداری هورمونی استفاده می کنید، برای دریافت اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

این دارو می تواند نتایج تست های آزمایشگاهی خاص را تحت تاثیر قرار دهد. حتما همه پرسنل آزمایشگاهی و پزشکان تان را نسبت به مصرف این دارو مطلع کنید.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش

منبع خارجی برای مطالعه بیشتر