پروبیوتیک چیست و چه نقشی در سلامت ما ایفا می کند؟

پروبیوتیک ها، میکروارگانیسم های زنده ای هستند که از طریق مواد غذایی یا مکمل های غذایی در بدن تامین می شوند. مطالعات متعددی نشان داده است که تعادل یا عدم تعادل باکتری ها در دستگاه گوارش با بروز انواع بیماری ها مرتبط است.

پروبیوتیک ها، توازن مناسبی بین باکتری های روده ای برقرار می کنند و دارای طیف وسیعی از فواید و مزایا برای سلامت کلی بدن می باشند. این مزایا شامل کاهش وزن، سلامت دستگاه گوارش، بهبود عملکرد دستگاه ایمنی و بسیاری موارد دیگر است که در ادامه بیشتر در موردشان توضیح داده شده است. این شما و این 8 مزیت برتر پروبیوتیک ها…

1- متعادل سازی باکتری های مفید در دستگاه گوارش

پروبیوتیک ها از باکتری های مفید تشکیل شده اند. آن ها میکروارگانیسم هایی هستند که در صورت مصرف شان، بدن را از مزایای بی نهایت خود برخوردار می سازند.

این مزایا در نتیجه توانایی پروبیوتیک در بازسازی و ایجاد تعادل طبیعی باکتری های روده ای حاصل می گردد. در اینجا، عدم تعادل به معنای وجود باکتری های مضر بی شمار و عدم وجود باکتری های مفید کافی است. این امر در اثر بیماری های مختلف، مصرف برخی از داروها مانند آنتی بیوتیک، رژیم غذایی بد و بسیاری موارد دیگر اتفاق می افتد. در نتیجه این مشکلات، مشکلات گوارشی، انواع آلرژی، مشکلات روحی، چاقی و غیره ایجاد می شود.

پروبیوتیک ها معمولا در مواد غذایی و مکمل ها یافت می شود. اما آنچه که بیش از هر چیز دیگر مورد اهمیت است، اینست که این ترکیبات برای اکثر افراد امن و بی خطر می باشند.

2- موثر در درمان و پیشگیری از اسهال

پروبیوتیک به دلیل توانایی منحصر به فردشان، جهت پیشگیری از اسهال و یا کاهش شدت آن بسیار موثر شناخته شده است.

اسهال یکی از عوارض جانبی معمول در مصرف آنتی بیوتیک محسوب می شود. از آن جایی که آنتی بیوتیک ها می توانند مانع از برقراری تعادل بین باکتری های خوب و بد در روده شوند، به همین دلیل اسهال بروز پیدا می کند. مطالعات متعدد نشان می دهد که مصرف پروبیوتیک با کاهش خطر اسهال ناشی از آنتی بیوتیک همراه است.

در یک مطالعه نیز محققان دریافتند که مصرف پروبیوتیک، اسهال ناشی از آنتی بیوتیک را 42٪ کاهش می دهد.

پروبیوتیک ها همچنین می توانند سایر انواع اسهال غیر مرتبط با آنتی بیوتیک را نیز درمان کنند.

بررسی گسترده ای بر روی 35 مطالعه نشان داد که گروه های خاصی از پروبیوتیک می توانند مدت زمان اسهال عفونی را به طور متوسط تا ​​25 ساعت کاهش دهند.

پروبیوتیک ها خطر بروز اسهال را در مسافران تا 8٪ کاهش می دهد. این ترکیبات همچنین خطر ابتلا به اسهال ناشی از سایر علل را تا 57٪ در کودکان و 26٪ در بزرگسالان کاهش می دهد.

اثربخشی پروبیوتیک متفاوت است و بسته به نوع و میزان پروبیوتیک دریافتی دارد.

گروه هایی از پروبیوتیک نظیر لاکتوباسیلوس رامنوسوس، لاکتوباسیلوس کاسئی و ساکارومیسس بولاردی اغلب موجب کاهش خطر ابتلا به اسهال می شوند.

3- بهبود برخی از اختلالات روانی با مکمل های پروبیوتیک

مطالعات بی شماری حاکی از ارتباط بین مشکلات روده ای با اختلالات روحی و روانی است. در مطالعات انسانی و حیوانی اثبات شده است که مصرف مکمل های پروبیتیک می تواند در بهبود اختلالات روانی موثر واقع شود.

در مطالعه ای که بر روی 15 انسان صورت گرفت، مشخص شد مصرف مکمل های فیدوباکتریوم و لاکتوباسیلوس استرین به مدت 1 تا 2 ماه می تواند اضطراب، افسردگی، اوتیسم، اختلال وسواس-اجباری (OCD) و حافظه را بهبود بخشد.

مطالعه دیگری بر روی 70 کارگر شیمیایی به مدت 6 هفته نشان داد کسانی که 100 گرم ماست پروبیوتیک در روز مصرف کرده یا به طور روزانه یک کپسول پروبیوتیک مصرف می کنند، از مزایای آن در سلامت عمومی، کاهش افسردگی، اضطراب و استرس بهره مند شده اند. این مزایا در مطالعه ای بر روی 40 بیمار مبتلا به افسردگی نیز مشاهده شد. استفاده از مکمل های پروبیوتیک به مدت 8 هفته در این افراد، در مقایسه با افرادی که مصرف پروبیوتیک نداشتند، موجب کاهش سطح افسردگی و کاهش سطح پروتئین واکنش سی  (یکی از نشانه های التهاب) و هورمون هایی نظیر انسولین شد.

4- حفظ سلامت قلب

پروبیوتیک می تواند با کاهش کلسترول بد (LDL) و فشار خون به حفظ سلامت قلب تان کمک کند.

برخی از باکتری های تولید کننده اسید لاکتیک ممکن است با پایین آوردن صفرا در روده کلسترول را کاهش دهند. صفرا، یک مایع طبیعی که عمدتا از کلسترول تولید می شود و به هضم غذا کمک می کند.

پروبیوتیک ها با پایین آورن صفرا می توانند مانع از جذب دوباره آن در روده شوند، و اجازه ندهند به عنوان کلسترول وارد خون شود).

بررسی های 5 مطالعه نشان می دهد که مصرف یک ماست پروبیوتیک برای 2 تا 8 هفته منجر به کاهش کلسترول کل خون تا 4٪ و کلسترول بد تا 5٪  می شود.

مصرف پروبیوتیک ممکن است فشار خون پایین را نیز کاهش دهد. بررسی بر روی 9 مطالعه نشان می دهد که مکمل های پروبیوتیک، فشار خون را به طور میانگین کاهش می دهند.

برای بهره مندی از مزایای مربوط به فشار خون، باید مکمل پروبیوتیک را به مدت بیش از 8 هفته و 10 میلیون واحد کلنی تشکیل دهنده به طور روزانه مصرف کنید.

5- کاهش شدت انواع خاصی از آلرژی و اگزما

برخی از گونه های پروبیوتیک قادرند شدت اگزما در کودکان و نوزادان را کاهش دهند.

یک مطالعه نشان داد علائم اگزما در شیرخوارانی که با شیر پروبیوتیک تغذیه شده بودند، در مقایسه با نوزادانی که شیر بدون پروبیوتیک مصرف می کردند، بهبود یافته است.

مطالعه دیگری بر روی نوزادانی صورت گرفت که مادران شان در دوران بارداری پروبیوتیک مصرف می کردند. این کودکان طی دو سال ابتدایی عمرشان تا 83٪ کمتر به بیماری اگزما مبتلا شدند. با این حال، ارتباط بین پروبیوتیک ها و کاهش شدت اگزما هنوز ضعیف است و تحقیقات بیشتری باید در این زمینه انجام شود.

برخی از انواع پروبیوتیک ها همچنین می توانند پاسخ التهابی در افراد مبتلا به حساس به شیر یا محصولات لبنی را کاهش دهند. با این حال، شواهد ضعیف است و نیازمند مطالعات بیشتری است.

6- کاهش علائم مشکلات گوارشی خاص

بیش از یک میلیون نفر در ایالات متحده از بیماری التهابی روده، از جمله کولیت زخمی و بیماری کرون رنج می برند. انواع خاصی از پروبیوتیک ها از گونه های بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیلوس علائم بالینی را در افراد مبتلا به کولیت زخمی خفیف بهبود می بخشند.

به طور شگفت انگیزی یک مطالعه نشان داد که مکمل پروبیوتیک E.coli Nissle به اندازه داروهای مورد استفاده  در درمان کولیت زخمی موثر است. با این حال، به نظر می رسد پروبیوتیک تاثیر کمی در کاهش علائم بیماری کرون دارد.

پروبیوتیک همچنین ممکن است جهت بهبود سایر اختلالات روده ای نیز مفید باشد. تحقیقات اولیه نشان می دهد که پروبیوتیک ها ممکن است به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر(IBS)  کمک کنند. همچنین اثبات شده است که خطر ابتلا به انتروکولیت نکروزان حاد را تا 50٪ کاهش می دهد. این بیماری روده، بسیار مرگبار است و در نوزادان نارس رخ می دهد.

7- بهبود عملکرد دستگاه ایمنی بدن

پروبیوتیک ها می توانند دستگاه ایمنی بدن شما را تقویت کرده و مانع از رشد باکتری های مضر در روده شوند. همچنین، برخی از پروبیوتیک ها در تولید آنتی بادی های طبیعی در بدن اثبات شده اند. آنها همچنین ممکن است سلول های ایمنی مانند سلول های تولید IgA، لنفوسیت های T و سلول های کشنده طبیعی را افزایش دهند.

یک بررسی بزرگ نشان داد که مصرف پروبیوتیک احتمال و طول مدت عفونت های تنفسی را کاهش می دهد. با این حال کیفیت شواهد کم بوده است.

مطالعه دیگری بر روی بیش از 570 کودک نشان داد که مصرف لاکتوباسیلوس GG دفعات بروز و شدت عفونت های تنفسی را تا 17٪ کاهش می دهد.

همچنین نشان داده شده است که پروبیوتیک از گونه لاکتوباسیلوس کریسپاتوس خطر ابتلا به عفونت های دستگاه ادراری در زنان را تا 50٪ کاهش می دهد.

8- کمک به کاهش وزن و چربی شکم

پروبیوتیک می تواند از طریق تعدادی از مکانیزم های مختلف به کاهش وزن کمک نیز کمک کند. برای مثال، برخی از پروبیوتیک ها، جذب چربی غذا را در روده از بین می برند. سپس چربی به جای این که در بدن ذخیره شود، از طریق مدفوع دفع می شود.

پروبیوتیک ها همچنین ممکن است به شما کمک کنند تا مدت بیشتری احساس کنید، کالری بیشتری بسوزانید و چربی کمتری داشته باشید. این امر ناشی از افزایش سطوح هورمون های خاصی مانند GPL-1 است.

با این حال، لازم به ذکر است که همه پروبیوتیک ها در کاهش وزن موثر نیستند. برخی مطالعات حاکی از آن است که برخی از پروبیوتیک ها مانند لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس حتی به افزایش وزن نیز منجر می شود. جهت روشن شدن ارتباط بین پروبیوتیک ها و وزن، مطالعات بیشتری لازم است.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش

منبع خارجی برای مطالعه بیشتر